En daar werd je gevonden? Mijn onbekende neef, nu is het wachten? Zijn er nog meer verrassingen? Want tussen 1929-1931 en 1932-1933 kan veel gebeuren? Zo heeft mijn tante dus twee zonen, die worden naar haar overlijden, opgevoed door hun nieuwe stiefmoeder, te jong om te beseffen wat er gaande was! En dit vind ik terug in deze foto, waar van de vader slechts G als voornaam krijgt en de moeder A, dit kan zijn door Engels taal gebruik! De E word dan een A van Augustina! of hij kon alleen haar tweede naam onthouden, waar hij in zijn jonge leven, zich aan vast! geklampt, had? Niets is complexer als de hersens van een kind, die tot volwassen word! Dit traumatische geheugen storing, zie ik zo vaak bij ontheemde en bij mij zelf! Nog mooier? ik vind de zoon van je broer, ik lees de dramatische gebeurtenissen en betrap me het unheimische gevoel in ander mans eten te roeren! En toch steekt de euforie zijn kop op! Want ik ben blij! Blij dat een verhaal, vertelt kan worden, Die iedereen samen brengt, al is het maar voor even! Voor dat ik zelf de doodskist in duik en het te laat zou wezen voor deze familie geschiedenis! Een geschiedenis uit zo vele, die moesten vluchten uit het moederland, waar jullie vader onderofficier in de KNIL was!
Zo ging het toen, zo werd recht gesproken in naam van de Koningin, terwijl haar foto in de rechtbank je indringen aan keek, zo van klein ventje wat wil jij? Natuurlijk verzin ik dit laatste ter plekken, toch geeft het wel weer aan hoe een jongen zich voelde van 14-15 jaar en dit alles in die muffe geur van eikenhoutenvloeren, meubilering en hamer, die met een klap neerviel, zo hard! Dat weet ik nog wel, maar in mijn gewetens gevecht, verraad aan mijn naam, mijn eigen ik? Mijn eigen zijn, dat zat me al jaren in de weg, toen mij gevraagd werd hun naam te willen dragen, want dit was toch beter voor me? En die uitleg, hoe lullig ook, want het was toch niet meer als een kleine Indo kleineren en waar je ook met de beste wil van de wereld geen tegen argumenten kon op werpen? Want ja waarom zorgden zij wel voor mij en mijn ouder niet voor mij? En dan mijn moeder? Zo ver weg? En als ik dit stukje lees, dan denk ik ja? Van uit het centrum van de wereld! Werd een advertentie geplaatst in de Volkskrant? Die “nog” in Amerika of Indonesie werd gelezen? Of misschien een maand later, met een kleine kans dat die boodschap, door gebriefd werd m, door een toevallige kennis van een van mijn ouders? Gewoon geen kans van slagen 99,9% kans van mislukken en voor de buitenwereld, we hebben er alles aan gedaan? Moet ik dit dan ook zien! “Als de waren vader en moeder liefde” die ik al die jaren van hen genoot, terwijl ik toen niet verder kwam! Als de ambachtsschool, de Goffert, de meest saaie vervelende school, zo als die school daar voor, waar de tijd bleek stil te staan, als of die klok gewoon geen zin had!? Een einde te maken aan die kwelling, die kwelling van mij geweten, mijn constante vraag? Waar zijn jullie allemaal? want Amerika was ver weg? Had zo’n opblaasbare globe met zo’n prul standaard, voordeel was, het was licht en in een oogwenk zag je Indonesië en de geur van plastic, kleur blauw waar de oceaan was en dat was nog al wat en daar moest dan mijn moeder zijn? Nog ik kon haar niet vinden, nog mijn vader en zijn nieuwe gezin ook niet en in Berg en Dal? Daar wist ook niemand iets, zelfs die school daar was niet voor mij? Ik moest me de pleuris fietsen 20 km per dag, berg op berg af en soms, dwaalde ik weg, ver weg en niemand wist waar ik was, nog ik zelf en als ik dan weer de geest kreeg? Staarde ik dof voor me uit en kreeg mijn geweten er weer een deuk bij en als ik op die schoolgang moest staan, voor straf, dan liep ik de mozaïeken steentjes te tellen, dan werd ik blij, want dan droomde ik dat mijn moeder en mijn vader en mijn zusje bij elkaar waren en mijn oma en opa en oom Henk en die andere, die ik nooit meer zag, er kwamen heel veel nieuwe gezichten? Maar die waren anders, ze spraken niet mijn taal, ze roken anders, aten ook anders, terwijl ik leerde veters van de schoenen te strikken en al die stomme dingen, terwijl ik dacht aan hen? Ik heb het nooit begrepen en zelfs nu niet, terwijl nu de tijd voorbij vliegt en ik het nog steeds een klote streek vind en er ook geen goed woord voor over heb, al heb ik het wel geprobeerd en daarom zei ik maar ja en amen? Je ziet? wat er van komt? Niet veel goeds? En nog zie ik die Arnhemse kinderkoppen voor het de rechtbank, het was nog voor de school vakantie, toen ik naar de slachtbank ging! Die OVC gedachte, dominee mentaliteit of gewoon onwetendheid of gewoon geslepen egoïsme, deze gedacht aangewakkerd door hele kleine notities, die ik vond in de map voor mij, de enige map met belangrijke papieren, die bewaard zijn gebleven en niet verbrand in het krakerspand! Een leven van uit die opgestapelde wanhoop, van leegte en intens verdriet, die zelfde? die mij nok out sloeg, toen ik naar dat kinderhuis moest, mijn zusje verlaten, mijn vader, eerst mijn moeder, wat een leven? Geen wonder dat het van mij niet meer hoefde, geen wonder dat ik de pijn verdoofde, geen wonder dat ik allemaal verdwaalde mensen verzamelde, geesten, half dood of het moest nog komen, maar dat wisten ze zelf nog niet, zo diep was hun leed! En deze mensen werden op gevreten door mede mensen, verscheurd in duizend stukken, levend, soms half dood of verdoof, ik ruik de geur nog en soms? zag je het al aan de ogen, waar de spiegel van de wand donderde! in duizend stukken en kraaien van schrik op vlogen en zo sleep ik me voort, borst vooruit! In naam van hen! Namens hen en zij! verlaten me niet, op soms, een enkeling, die ik misschien? Niet in de ogen gekeken heb! Zo als die zwart-witte vloer, ook al heb ik ze ooit geteld? Ik ben het aantal vergeten, maar niet haar? Mijn enige moeder!
zo vlak voor kerst, een beetje uitgeteld, moe, boven al te Vreden, dit komt? omdat het zoeken naar familie, reuze sprongen maakt, nieuwe namen, duizelen voor mijn ogen, gezwegen over de jaartallen daarbij vermeld, geboorte plaatsen, bootlijsten vol namen, op verschillende manieren geschreven? Toch is het de zelfde familie, zo zal later blijken en eens te meer komt naar voren, het ontbreken van kennis, door het beroemde Indische zwijgen? Zo moet de waarheid gezocht worden, uit kleine anekdoten of flarden op gevangen in het donker? Bij familie bezoek? Of per ongeluk, ontsnapte woorden! Na jaren speuren herken ik, binnen vrienden kringen, kreten, namen, herhaalde namen, soms zo anders geschreven, zelfs de voornamen, vermengt met bij namen! Om gek van te worden! Terwijl over de hele wereld mensen naar elkaar zoeken? Soms ook niet? Soms stoot je iemand wakker, die dacht alleen te zijn? Verrassing, argwaan? Of daarna weer die stilte, die ijzige stilte van wel eer! Die en dat “mistlandschap” waar gedempte geluiden klinken, als of mensen op sokken lopen en die sokken weer op tapijten en die tapijten liggen op wolken velden en zo dempt en remtaf, het geluid als een goederentrein die langzaam tot stilstand komt en die laatste schreeuw uit die stoomfluit, bevestigt dat dan ook! Maar dit kreeg je niet mee? Die kreet ging verloren, net als de rest en voor ik naar beneden stort? Omdat de wind het wolkenbed aan flarden blaast en langzaamaan de werkelijkheid tot me door dringt en ik jou tegen kom, eerst op papier of op PC, dan ging daar bijna 70 jaar voorbij en sommige veel verder en gaan we terug in tijd 1830 en soms moest ik zoeken in 1230, om te begrijpen hoe het zal daar in Nederlands-Indie voor en na de oorlog? En dan steeds die vraag? Welke oorlog? Welk einde? Die van me zelf? Mijn moeder? Mijn tante, Oom? Familie, naasten en de overlevenden? Verspreid als scherven over deze aarde, net als de botten of as van onze voor/ouders, familie, terwijl ik besef dat ik er ook met een halve poot in sta? Al doe ik alle moeite, dit te ontkennen en leef er nog dapper op los! Terwijl de spiegel niet om aan te zien is? Zelfs niet? Door haar op te poetsen, geeft ze! vergane glorie geen herkansing!
Nu ben ik aan gekomen, als of het zo moest wezen? Als of alle straffen in deze wereld niet genoeg waren? Als of mijn bestaan? Bestemd was? Om de Indische tak uit te pluizen, en zelfs de oudste zus van mijn moeder, die ik een beetje links had laten liggen, via een DNA link, uit gezocht moest worden en dan lijkt het op een koestal, die uit gemest moest worden en als of de duivel er mee speelde ” ik vond” was het niet weer geholpen door mijn “Engelen” zo kwam ik bij een anekdote, van een dagboekje en daarbij waren foto’s en zo kreeg die nieuwe familie een gezicht? Al was het van een zoon en zijn dochter! Een foto bleef een geheim! Maar namen werden genoemd? Mackaij-Mackay-Braakman-Gabeler en met die namen, herkende ik verhalen! Van lang geleden als kind, uit de brief van mijn moeder, verbrand in het kraakpand in Nijmegen! Opvallend zijn de doden, jong gestorven, opvallend de ontbrekende gegevens, gissen, nog net voor de “DOOD” familie namen beschrijven en er achter komen, dat je geheugen je in de steek liet? En ik de gegevens kan aanvullen, voor als op een dag? Iemand net als ik gaat zoeken? In het slagveld Nederlands-Indie? Die verwarrend overtocht? Als je het er maar levend afbracht met je gezin? Terwijl ik ook een lange bootlijst tegen kom, me nog niet duidelijk is of dit “van” of “naar” Alaska is, omdat ik het document slecht vluchtig als foto heb kunnen zien, die privé wetten, maken het zoeken ook erg moeilijk? Waarom? Omdat sommige mensen wat te verbergen hebben, anderen geen bewijzen boven tafel willen hebben of gewoon omdat ze geen interessen in het ontstaan hebben? Wat voor enkele juist de drijfveer Is? Om achter de waarheid te komen en niet? “Ach laat maar” Je zal maar moeten leven met een vraag? Een onbeantwoorde vraag? Dat is als of je op school, een slecht cijfer krijgt! Omdat je het antwoord niet wist? Niet weten kon? Erg onfair, gemeen! B
Daar ben je met ons, voor het eerst, zo dicht bij? Zo ver weg! Alles is zo anders, zo hadden wij het ook graag gezien? Als jongste, als kind kritiek. op het randje van de dood? Zo was ik voor bestemt om dit te schrijven, uit te zoeken, tot de bodem? Dit laatste viel niet mee, waar wil je zoeken zonder bodem? Het is de “tijd” die juist was, het computer tijd perk! En zo werden jullie herenigt in mijn geest, terwijl ik aan jullie denk? Voor me uitstaar door het raam, terwijl de bergen om me heen? Me de rust geven of afmatten om die waanzin te verwerken, die weg, die nodig was om tot deze foto te komen!
De stapels met foto’s worden dikker, de vragen en vraagtekens? Hoe komen we hier ooit uit? Hoe kunnen we al deze mensen hun naam terug geven, die ze eens bezaten! Terwijl mensen haastig foto’s plaatsen, voor het verloren gaat, maar ook in de hoop! Iemand van de familie terug te vinden of een plezier te doen! Foto’s uit Nederlands-Indie zijn wat anders? Want steeds is er de vraag? Hebben ze de oorlogen overleefd, de kampen, Japanse kampen, buiten kampen, politieken kampen, al die ontberingen doorstaan? Terwijl daar zelden iemand bij stil heeft gestaan, buiten de gemeenschap, behalve bij herdenkingen, twee-drie minuten? Daarmee krijgen we hen niet terug? Nog? al die ontbrekende namen, terwijl een foto, een bewijs is van hun bestaan! Ooit lang geleden! Toen de wereld in vuur en vlam stond! En nog jaren na smeulden!
Zo of zo, toen en nu 1945-1950 de meeste Nederlanders waren al, naar huis terug, dus kregen dit, niet mee en Soekarno? Die had het te druk! Het land was nog schuldige aan het zoeken? Dat was natuurlijk een ieder, die bezittingen had! Of om welke rede dan ook? de woede op zijn of haar hals haalde! Daarom 1945-1950 scheelde bitter weinig, misschien ging het in 1950 wel geruislozer, werden de kreten gesmoord, alvorens de keel werd door gesneden of dit nu door een struikrover, gelovige of gewoon een op wraak beluste groep of enkeling gebeurde? In weinig boeken heb ik in Nederland iets terug kunnen lezen, wel duiken lieve foto’s op van kinderen op school, met jaartallen, vredig lijkend, omdat het kabaal vaak daar was? Waar geen scholen stonden, nog veel huizen, liever van uit hinderlagen, gelokt, gesleurd of ontvoerd, ter verantwoording geroepen en het oordeel was snel beklonken, zo snel dat niemand op de dag van vandaag, weet wat daar werkelijk gebeurde, was het niet, dat vermoedelijk in een andere taal er wel over verteld word, wat mijn vader als soldaat, deed besluiten de koffers te pakken in 1952, terwijl zijn plan al vast stond in 1951, nog te veel barrière zaten in de weg? Eerst moest hij ons nog vinden? Eerst moest hij nog de scheiding afwachten, eerst moest hij met zijn geweten, dat vliegtuig missen in Djakarta, een uur tevergeefs gewacht op hem? En dat is misschien wel de reden, dat ik van hem hield en als een gek, tot mijn 46-47 jaar op hem gewacht heb, voor niets! Op zijn belofte! Ik kom je halen op een dag! Een dag? Die nooit kwam!
Natuurlijk kwam niet iedereen zo naar Nederland? En ook niet met een boot als links onder afgebeeld! De zelfde contrasten in tijd? Een paar dagen of een maand onderweg! Erg veel kan ik me niet herinneren, als dat ik in een militaire plunjezak zat, omdat ik zo mijn vader niet in de weg zat en hij voor mijn zus kon zorgen, wel vraag ik me soms af? Mis ik een stuk van de film? Was de Baboe bij ons? Dit meer als een soort zekerheid, voor mijn zus en mij? Mijn vader daar hoefde ik me geen zorgen om maken, begin februari 1952 hoe verzin je het? Hartje winter in Holland en winter? Wat moesten we ons daar bij voorstellen? En dat is dan het gegeven! Een kind moet alles maar laten gebeuren! Wat ik buiten die kou, goed weet? Was de blijheid om daar over die betonnen landingsbaan te lopen, het gekken is, dat het ene moment ik de afstand goed in kon schatten, bij het uitstappen van het vliegtuig en dan toen ik naar opa en oma liep, niet meer weet of dat in een hal was? Wel zie ik me in hun armen vallen! Lege ruimte om me heen! En zo loop ik de deur uit en speel langs de kant van het water(slootje) in Amstelveen, natuurlijk werd deze deur door opa of oma open gemaakt, buiten die kaaiman op de kast met zijn enge groene ogen is er weinig wat me bij is gebleven, tot ik wakker werd in dat kinderhuis! Wat moet dat “erg” geweest zijn? Dat een kind een gat in zijn geheugen heeft, verdringt en verdrinkt in zijn tranen en later in alle andere rotzooi! Ontbreekt alleen de beschrijvingen in Amsterdam, die als zwarte striemen in mijn ziel gekerfd zijn, als of een ploeg vrij spel had gekregen en nu denk in het jaar 2019 aan al die onbekenden, misschien nog wel minder bedeeld en de eindstreep nooit hebben gehaald of dakloos, vertrokken van ellende, naar een ander land? Het land wat ook nooit en te nimmer, dat zal zijn als het land waar ze vandaan kwamen, al zullen veel zich neergelegd hebben en een nieuw bestaan opgebouwd, als of er niets is gebeurd, misschien was mijn begin te heftig en daardoor mijn dwaling als in een labyrint, nooit thuis, altijd onderweg!
zo als elk verhaal, heeft ook deze er een! Een vervolg, terwijl het schrijven van gisteren bekeken word, in verschillende landen, zo hoop ik jou te vinden of ieder geval je kinderen of klein kinderen, het zou betekenen dat je het hebt overleefd en dat je niet op een van die grafvelden ligt, zo ver van ons vandaan? Het was als of je leefde, lang en gelukkig, ver weg, hier vandaan, misschien wel in Utrecht of Den Haag, het zou kunnen? Werd je daar grijs en keek vol trots om je heen? Misschien wel een vrij-gezellin? Nee daarvoor spreken die ogen te veel? Die ogen die genieten van iedere dag, van mensen om je heen! Brutaal, als ik ben! wil ik alles van je weten, want je ben mijn nicht, ook weer een! waar ik te laat bij kwam? Wat voor een straf moesten we ondergaan! Waar we geen schuld aan hebben, wel deel! En dat terwijl de wereld nog steeds verdeeld is en ons lot? Zich blijft herhalen in miljoenen verhalen! En diep gekerfd in die grijze massa en nu die foto, op mijn netvlies!
Daar was je weer, een paar jaar geleden kreeg ik je foto, een stralende foto met je kind? Het is een onderdeel van een leuke dag in de tropen, met familie en vrienden, alleen heb ik die enorme grote vraag? Wat is je voornaam? Wat is de naam van je dochter? Zijn jullie door die verschrikkelijke oorlog met Japan gekomen en alles daarna? Levend? heeft je dochter een gezin gesticht? Kreeg ze kinderen, vermoedelijk heb ik een foto van je! gemaakt in Utrecht rond 1890-1900, deze foto hier schatten we rond 1925-1930 je dochter 11a 13 jaar? Meer weet ik niet dan Dat je of een zus of zusje bent uit het eerste huwelijk van Opa Willem Mackaij-Mackay of je zou een nichtje kunnen wezen? Via Jan Trappel een verre neef van me, kreeg ik te horen, dat er nog een familie Mackay-Mackaij naar Nederlands-Indie vertrok, rond die tijd eerste foto? Maar het kan ook een foto zijn gemaakt in Utrecht, bij een bezoek aan Nederland, dit laatste werd geopperd door een verre, verre verwant! Dit gebeurd als je gaat zoeken en vragen? Kijk waar ik al ben gekomen, al zijn er foto’s die ik niet mag delen! En zo hoop ik dat op een dag! Een klein kind of achter klein kind zegt? Verrek dat is overgroot moeder of oma, of mijn tante? Het antwoord zou een leegte opvullen! En deze foto namen, namen waar iemand mee geboren word en sterft en voor het na geslacht blijft voort bestaan! Want een tante en nicht ben je van me, hoe je het draait of keert!
Natuurlijk was het even zoeken? Welke foto zet je nu bij zo’n text? Deze man, mijn opa, die ik nooit gezien heb, laat staan iets herkenbaars in vind? Als technisch tekenaar werkte hij in de KNIL, vocht zelfs een jaar in Atjeh mee en kreeg hiervoor en medaille en een voor trouwe dienst! Hij huwde twee keer, verloor zijn beide vrouwen vroeg en huwde beide jong, dus hij had smaak en had veel kinderen verwekt, in het onderzoek naar hem, kwam ik in de USA zijn naam tegen en in England volkstelling, zijn naam en namen van een der vrouwen, gelukkig bezit ik zijn geboorte bewijs, anders zou opa in drieën gesplitst zijn! Van zijn eerste vrouw? Helene Jacoba Engeler weten we niet zeker of de foto van haar is? Ze baarde in korte tijd 7 kinderen en stierf 1894 31 jaar jong, de foto die we hebben, geeft een magere vrouw weer, maar zo als gezegd geen zekerheid? Zijn tweede vrouw huwde hij 1896 negentien jaar en overleed 1923 dus was 46 jaar jong, Willem bleef 16 jaar alleen achter en blies zijn laatste adem uit in 1938, hem is bespaart gebleven de tweede wereld oorlog, maar niet zijn kinderen, van zijn kinderen weten we dat enkele een vroege dood stierven en ieder geval drie, kwamen om in de Bersiap periode in Batavia, bij elkaar gedreven uit hun huis gesleurd, de drie gaven zijn bij de “graven stichting” van hen, ze zijn zo onherkenbaar geweest, dat men alleen de achternaam had? Dit natuurlijk aan de hand van oog getuigen, die wisten welke familie uit huis gesleept werden om op gruwelijke wijze te verdwijnen, hier van ontbreekt, natuurlijk bewijs! Het enige bewijs zijn de graven met hun achter naam, een naam, heb ik kunnen geven, met zijn geboorte jaar, want ook die ontbrak! En nu? Ontbreek zijn sterfdatum, het jaar is 1945 meteen na de bevrijding van Japan en de onafhankelijk verklaring van Soekarno en Hatti en zo heeft opa? Niet mee gekregen wat er met zijn prachtig gezin gebeurde, in de jaren na zijn dood! Wel verloor hij zijn dochter uit tweede huwelijk Elisa Augustine 1907-1933, gelukkig maakte hij nog twee huwelijke mee 1934 en 1935 voor opa tot het verleden behoorden!
Steeds moet ik aan je denken, het is October 2019 voor jou was het Augustus of September, misschien wel deze maand? Dat geen spoor van je achterbleef! Misschien bungelde je wel aan een koord? Heb je die als uitweg gebruikt, dit laatste geeft me het gevoel, dat je dapper ten einde kwam? Want drie keer is niet altijd scheepsrecht? Dit laatste weet je als geen ander! De gedacht zou ik ook graag behouden, het bespaart me de gruwelijke waarheid! De martelingen, vernederingen die je alweer moest ondergaan, dit zonder je kinderen om je heen! Misschien had je iemand getroffen daarvoor en had je een nieuw gezin, wat zou ik blij zijn voor je, als je eindelijk weer eens wist, wat geluk was? Met jou zamen heb ik geleden, ook al was er die afstand, tussen ons leven, jouw waanzin, huisde in me, kreeg onderdak en zo kroop ik door die straten en stegen, tussen kots en hondendrollen, zag ik dingen, die het daglicht niet kon velen! En zo kreeg ik vrij van school! Want ik moest voorkomen bij de rechtbank in Arnhem, misschien was je al dood? Vandaar mijn gelatenheid, waar vreugde heerste bij dit kinderloos gezin, adoptie was rond! En ik liep in het legen, mijn gedrag, werd minder en met haar, mijn omgeving, kleuren verbleekte en kil en Grouw, zwart en wit, stroomde door mijn aders, mijn longen proestte het uit en mijn neus, was wit omgeven, in de hoop troost te vinden, aan jou denken kon ik dan niet, ik was in het gevecht van overleven, zo als jij in die kampen, met al je lotgenoten, terwijl ze je uitscholden voor hoer! Ik heb je gewroken, ik werd weg gestuurd van school en daarmee, misschien wel behoed? Wie zal het zeggen? En als je wist wat ik gevonden heb? Je zou trots wezen! Dat weet ik zeker en met je Engels-Nederlandse accent, zou je zeggen! Goed gedaan “Bart” jij gebruikte geen verklein woorden, zo als in Nederland gebruikelijk is! Ik heb je foto’s, zelfs van je eerste huwelijk 1935, foto van opa en oma uit Nederlands-Indie en zijn vader en vrouw, ik heb alle documenten, vond zelfs de familieleden, alleen vele waren al dood, zij hebben de oorlog en daarna niet overleefd! Erg triest was het ook voor hen, die net als jij zo rond 49 jaar het loodje legde, als beloning voor al dat lijden? Te vergeefs? Jouw lot was niet minder er was niemand die mij een kaartje stuurde? Ja ik kreeg een foto van een achter nicht 1982? Henrietta Silvia Rozema- Thomas-Scheers, zelfs zij bleef vaag, moord, vermoord, dood, dat was je ieder geval wel met zekerheid en verder zou ik niet komen, zelfs niet in 2019, dus op de dag van vandaag? Geen document, geen graf! Een van de zovelen, hoop dat je botjes, geraamte ooit gevonden word, dat je niet in de fik bent gestoken of vermorzeld door een krokodil en waarom, doet iedereen, ook in Indonesie zo zenuwachtig? Als ik naar je vraag? En moet gevraagd worden of ik alles mag weten? Op een dag, dan kun je het me zelf vertellen, voorlopig nog niet, ik heb nog kinderen en kleinkinderen, die me niet kunnen missen, je zou trots wezen, dat weet ik zeker! Moeder wat is er gebeurd?
Zo was het team al klaar, nog voor ik van Schiphol vertrok, terwijl in mijn hoofd, al die vragen, ronddraaide! Duizend vragen lagen op mijn lippen, terwijl een warme servet geserveerd werd, door de stewardess in batik klederdracht, met de schoonheid van een maagd, bij nadere beschouwingen, vermoedelijk een moeder van een gezin, die werkte, gedreven, zonder een kik te geven, alert op gevaar, wat gelukkig niet aanwezig was! Zo als je leest blijf ik hangen, tussen dat vertrek van Schiphol en mijn aankomst en de daar tussen liggende gedachten, het is nu bijna anderhalf jaar geleden, voor mij is veel veranderd, zo ook voor mijn hulpen daar! Die ik meer en meer als vriend ga zien en waarderen, niet dat ik mijn ogen sloot? Ook zij tilden hun sluier voor mij open, maakte mij een deel,van hun leven? Zoveel anders als dat van mij? Dat andere leven-style, land, gewoonte, geuren, kabaal, getoeter, lach en buigingen, jullie stolen mijn hart! Als jullie praten? In jullie eigen taal? Dan kon ik niets volgen, maar dat was goed! Dat waren die momenten dat ik even op adem kon komen, terwijl jullie overleefde, want dat kreeg ik wel mee! En misschien was ik wel te druk met me zelf? Of had ik gewoon drie maanden moeten blijven? Waardoor ik nooit meer afstand had kunnen nemen van jullie leven! Mijn geboorte grond, mijn moederkoek, mijn verlangen van binnen en al besef ik goed, dat ik niet alles mocht vinden en zeker niet zo makkelijk, die goed keuring kwam niet van daar of hier en mochten jullie ooit vinden wat ik zoek? Dan neem het mee in je graf en geef het me dan! Overhandig mij die ontbrekende gegevens van mijn moeder en halfzusje, waarvoor ik kwam, zodat die leegte van binnen, eindelijk de waarheid te horen krijgt! En mijn geest niet hoeft te dwalen, zoals mijn moeder, mij riep!
En zo dook ik weer in die navelstrengel, het klinkt eentonig, maar is het niet? Voor al die bedweters slaap verwekkend, gelukkig lezen ze deze verhalen niet? En haakte al af bij de inleiding! Bijna 24 uur zat ik in een vliegtuig en op de vele vliegvelden, voor ik lande in mijn geboorte land? Waar de warme lucht, mijn onderkoelde lichaam warmde, 66 jaar in een kikkerland, konden mijn oerklok niet veranderen! Daar heeft ook nooit, iemand zich druk overgemaakt? Behalve ik zelf? In gesmoorde protest handelingen en woorden, gedrag tot zelfmoord gedrag toe, dat werd me duidelijk daar in die navelstreng, op weg terug naar geborgenheid? De geborgenheid die ik ruw onttrokken ben, nooit te boven ben gekomen? Een trauma die zijn weerga niet kende en mijn moeder haar dood bracht, voortijdig of moet ik zeggen hardhandig? Want ondanks dat ik op papier er in films haar leven heb kunnen zien, kan ik slechts gissen, naar haar leed, met al haar lotgenoten, waar men zo koel op reageert in politiek en regeringen en het liefst vermeid, als of al dat leed voor niets is geweest? Geen hoger doel had, ieder geval zo snel mogelijk moest begraven worden, zo als de Japanners reeds bevolen hadden, net voor de atoombommen vielen en soms denk je? Was de dood niet genadiger geweest? Al dat onderzoek, al die chaos in mijn hoofd, al dat onderzoek, dat maakt dat ik niet normaal kan functioneren,in het dagelijks leven en me daar voor moet verantwoorden? Samen met mijn moeder? En al die andere lotgenoten, kreupel door, doorstaan leed, wat niemand wil begrijpen? En ze vermijd als de pest, terwijl als lepralijders, steeds een stukje waardigheid afvalt!
Zelden, zo zelden een foto uit Nederland, met vreemde mensen er op? Wel huizen op de achtergrond, die bekend voorkomen en zijn gezicht is onherkenbaar familie, weer een oom? Weer een tante, kinderen, nooit ontmoet, jaren naar gezocht , want van naam had ik ze al! Ik weet nu al die andere namen, ik weet nu meer over hun verhaal zo triest en kort, zoals een slager een worst in plakjes sneed en zelf het kontje in vierendeelde, om maar niets te verspillen? Van “haar”verleden is weinig bekend, was zij al eerder gehuwd geweest? Dan 1950? Wel weten we de namen van haar ouders, ben ook nog geen kampkaart tegen gekomen, wel die van “zijn” familie! Dat meisje is geadopteerd, geboren in de periode van mijn Japanse half zusje en stilletjes hoop ik dat zei het is? Al weet ik dat ze een vreemde achternaam heeft? Een naam? Nooit van gehoord? Dus die naam! weer verder gaan onderzoeken? Er komt geen einde aan? Ik krijg via “indische4ever” een lange lijst met namen, niet echt op volgorde, via Stamboom forum een kreet! Van wie zijn ze? Deze familie “Prud’Homme de Lodder”, kreeg toestemming een dubbele naam te dragen, dus je had “DeLodder” en “Prud’Homme “toen, maar ook nu, soms vind je, je naam gewoon te lang! Nu heeft deze familie de zelfde reis onder nomen naar de USA, net als zijn andere familie en een deel bleef in Nederland en zo blijft de vraag? Waarom was er geen onderling contact? Waarom nam niemand die moeite? En waarom ben ik de genen? Die iedereen bij elkaar brengt of ieder geval hun geschiedenis! En zo vermoed ik dat dit gekomen is? Omdat een ieder alles moest doen, om zijn gezin draaiende te houden! En toen misschien de behoefte kwam? Was het te laat? Ze leefde net in die periode, dat FB niet bestond en de PC in de kinderschoenen? En My Heritage bijna on betaalbaar was! En voor hen het eigenlijk allemaal niet meer hoefde, zij hadden de klappen van de Japanse bewaker gehad en de klappen van het leven? En wat daarna zou volgen! En nog steeds miskend! Niet erkend?
Je bent weg, je bent niet meer! Eens was je mijn aanstaande zwager, eens werd je mijn zwager? Eens werd je mijn ex zwager en in eens was je weg? Dit laatste ben ik wel gewend, mijn leven is er doordrenkt van? Maar een mens als jij? Als jongeman best knap van uiterlijk? In het spel, verschrikkelijk? Je won altijd, hoe we ook speelde, we kregen je niet klein en jij als enige blanke, tussen ons Indo in? Je was geen mietje, al noemde ik je wel zo! Je was verre van gek, berekenend, soms krenterig, maar daar kon je ook niets voor? Ik zie ons nog gaan, op bezoek bij Theo Wessel, daar naar zuid Frankrijk? Met twee stellen, twee zussen en wij, in die kleine rode kleine Datsun, wat was je trots? En terecht, tot ergens onderweg, een balk zich door de voorruit boorde, gelukkig zonder gewonden, daar aan voor af? Die hele helse rit? Een voorteken aan de wand, die wij allemaal niet zagen, een voorteken die bijna 40 jaar zou duren? Een neergaande spiraal, van een reeds gewonde vogel, die vloog naar de zon! We vertrekken uit Nijmegen met een pak sneeuw, zoveel sneeuw, dat we er bijna gek van werden, die ruiten wissers konden de vlokken niet bij houden en de afslag naar Montpellier, die liet je rechts liggen, eigenwijs! als je was? Ergens bij Arles konden we omdraaien, waardoor we weer enkele uren verloren, na precies 24 uur bereikte we, de toppen bij Lodeve, waar we uitstapte in het donker, voor dat we afdaalde naar onze bestemming? Wat jij niet zag? En ik wel! Was die schoonheid, die kerstkaart in het echt? Een fractie van een seconde, die het leven een wending zou geven, voor ieder van ons 4, op zijn eigen manier? We zouden nog duizend doden sterven? Nog vele dierbare verliezen? Maar ook nieuw geborenen, nieuwe verbintenissen vonden plaats, verdriet en blijdschap, soms in overvloed? Nijmegen was voor jou je haven, daar voelde je je thuis, daar werd je ook beroofd, van het weinige wat je bezat, het leven zat je niet mee? Je wilde zo graag? Maar wist niet hoe? En zo enkele maanden geleden, bij de herdenking van het bombardement van Nijmegen, stippelde ik je reis uit? Die je zou brengen naar tropische streken, geuren, mensen met een lach? Maar naar ik vernam! Had de drank je in een greep, die je, je verdriet tijdelijk liet vergeten? En was je even die man, in gedachte, die je ooit was? Maar naar je gezicht en woorden te oordelen? Kwam dit bericht niet, echt onverwacht, “kwam” het eerder als een verlossing? Al was ik liever, weer met je naar de bergtop gereden, waar jammer genoeg de sneeuw is verdwenen, het uitzicht verstoord word door windmolens, maar als je in de goede hoek kijkt, dan zie je nog iets van die droom? Die jij niet kon zien? En ik weet dat ik dit kan vertellen, namens je ex schoon familie? Je bent altijd in ons hart gebleven en zien jou stralende gezicht? Als jij weer een spelletje won? Ad of Adje Meerdink we zijn trots, je te hebben mogen kennen en al dat andere vergeten we maar snel, we zijn bedroeft, dat mag je heus wel weten, we hadden je nog langer bij ons gehad, met groeten van de familie Kleijn!
Tante? Een tante nooit gezien, nog een tante? Slechts een keer mogen ontmoeten, de weg ging rechtdoor, terwijl ik al die bochten, nog weet, een wijk, iets achteraf gelegen, eigenlijk zo als onze geschiedenis was? Verzwegen! Niemand heeft iets vernomen? Het graf schreeuwt het uit? Geesten kruipen tegen de muren en een geklaag, zoekt zijn uitweg via het knisperend grind, wat denkbeeldig knarst onder mijn schoenzolen, van fantasie en toch meen ik die schreeuwen te horen! Dat misdane, die gedwongen gedragingen, die een verstarde grimas, achterliet op een ieders gezicht, ook op dat van ons, al waren we ons van geen kwaad bewust? De schuld kregen we? Als of het op ons voorhoofd stond gekerfd? Nog steeds en die schreeuwen worden ook niet minder? Nog de gedachte aan jullie? De doden of dement, het is om het even? Jullie kunnen niets meer prijs geven, jullie geven en gaven ons toch zoveel? Al besefte we dat pas later en zo vang ik elke glimp op! Die het verleden verbind met nu? En daar tussen? Zijn krantenknipsels en foto’s die de gaten vullen, als zandzakken bij een overstroming? Natuurlijk! gevoelens dempen, maar niet je kreet, die we nog niet hebben kunnen ontcijferen, wie weet? Morgenvroeg?
Bijna zeventig jaar later, passeert alles nog even de Revu! Waarom zat dat kind van 6 na dat het vier jaar in Nederland was, toch onderhevig, aan al die onderzoeken? Al die testen? Draden als test konijn aan zijn hoofd? Wat jaarlijks werd verlengd en het duurde tot aan zijn 16e jaar? Wat was die rede daarvoor? Als of elk kind onderzocht werd op deze manier? Ik kende! niemand uit mijn directe omgeving? Dokter Mengele kinderen? dat was toch een andere periode? Een ander tijd? Waarom moest zo nodig uit die test komen, dat ik geen crimineel gedrag vertoonde, nog bezat? Waarom was de medici van het Raboud- ziekenhuis in Nijmegen zo geïnteresseerd in een Indo- kind dat in een adoptie proces zat? Dan de vraag, waarom duurde dit zo lang? Die adoptie? Als we weten dat ik tussen derde-vierde jaar in kinderhuis kwam? Op mijn 6 de opgenomen werd en tot 1965 moest wachten, tot het eindelijk rond was? Omdat mijn moeder, toen dood was? Was mijn moeder altijd tegen ons vertrek geweest? Had mijn vader ons gewoon gestolen? Ontvoerd? Toegeëigend? Met de wetenschap Indonesie is ver weg? Was het recht van mijn moeder, nog steeds rechts geldig? Is ze daarom uit de weg geruimd, stierf ze daarom geen gewonen dood? 49 jaar jong, terwijl ik eerst dacht, verkeerde plaats op het verkeerde moment? Zoals zo velen in 1965! De revolutie van Soekarno, hoe paste het allemaal in elkaar, zoals alles paste, behalve de schoenen,die ik aangemeten kreeg in het leven? Want die waren soms te groot en soms te klein? Te groot als ik dwaalde in het leven en knelde, tot bloedens toe! in mijn verloren zijn? Terwijl ik door mijn pleegouders geprezen werd? Geprezen over mijn kwaliteiten, mijn intelligentie en dan ook weer niet? Hoe anderen kinderen hun handen dicht zouden knijpen? Met zulke gave? En natuurlijk jaren later zou ik beseffen welk een geluk ik bezat? Had! vergeleken bij al die arme sloebers op deze aardkloot! Terwijl ik door het raam kijk, waar paarden grazen, niet omdat ze in een wei staan? Gewoon een omheint, stuk grond, met hooi gevoerd en soms met brokken? Terwijl een boeren knecht met zijn 4×4 voorbij raast en ik mijn wagenpark over zie, de gazen, palmriet bewegend op de zachte wind? En zo dwaalde mijn gedachten altijd af, van dat of waar ik mee bezig was? Zo als ik nooit een antwoord wist, opvragen die me werden gesteld? Wat denk je, waar denk je aan? Ik dacht aan niets, waanzinnige gebeurtenissen, gewelddadig, angstig en dit is nog zacht uitgedrukt, her heeft mijn mond voor eeuwig gesnoerd? Heeft de navelstreng van het voelen! gevoel verbroken en daarmee het ontkennen bevestigt, dat ontkennen? Waar ik mijn hele leven uiteindelijk naar opzoek was? In een microscoop, In boeken, onder de bladeren, in schelpen, formules, toppen van de bergen of de diepste dalen van het leven, kleur schakeringen, in mijn naasten op de “barricade” het toveren met woorden, gek extreem gedrag en dan het helpen van de dwalende, van een leven wat ik zo goed ken! Maar nooit de woorden voor had?
Als je dus niet verder kunt komen, iedereen het niet weet? De overheid daar helemaal geen belang bij heeft, beland je in je geboorte stad! Nu zijn daar gelukkig gegevens genoeg en er zijn al geluiden, dat er samenwerking gaande is, tussen Nederland en Indonesie? Dit laatste werd ook wel tijd, we zijn volwassen mensen en moeten dat verleden aan kunnen kijken? Of dit nu leuk was of niet, wat dat betreft neem ik mijn petje af voor Duitsland! Ook komt nu naar boven, hoe we belazerd zijn, uit eigen gelederen, wat de verantwoordelijkheid van de Nederlandse Regering niet vrij spreekt! Denk dat als van begin af aan “openheid” was geweest, niets in de doofpot de “eer”- “erkenning” de uitbetaling van het “Soldij” zo als het hoort? Dat al dit gekronkel niet gebeuren kon, dan was het alleen nog een kwestie van! oorlogsschade en erfrecht geweest! Dan was de schade en poppenkast beperkt tot een centraal punt, waar alle gegevens tot betrekking de Indische Kwestie openbaar/opvraagbaar waren! En niet dat van het kastje naar de muur, dat kat en muis spel, wat misschien voor enkele een mooie dag invulling mag wezen? Voor vele te hoog gegrepen en natuurlijk is het hier om gedaan? Natuurlijk moesten we co2 uitstoten, van hot naar haar reizen! In stoffige kelders duiken, oeverloze protesten voeren, hart verzakkingen op lopen, om geld! Het zelfde geld waar het allemaal om begon!
Waarom schrijf ik? Waarom zoek ik? Waarom vertel ik een verhaal, waarom is dit verhaal zo verbonden aan die oorlogen daar aan voor af? Die oorlogen die zijn ontkend? Of een vredes missie werden genoemd? Hoe nobel? Waarom schrijf ik dan over vrede? Dit is wat menigeen mij vraagt, zo ook een journalist van de Telegraaf? Hij vroeg het nogal spottent en lacherig? Kijk die tweede wereld oorlog daar? Daar wist hij wel iets van en daarna een klein beetje, hij kwam uit Den Haag en had gezien zijn leeftijd, de aankomst mee gekregen, dus reden van mopperen was er dus niet en zeker niet over een periode van Vrede? In 1950 kende Nederland reeds 5 jaar vrede, in 1952 waren het er al 7 jaren? Het grote verschil? Japanners, bleven in het land na de oorlog en tijdens die zo genoemde vredes operatie, niemand kan begrijpen wat daar plaats vond in dat in mensen groot land , bijna zo groot als De USA? De Duitsers werden snel het land uitgewerkt hier en zij die mee heulden? Op enkele groten kopstukken, zou later blijken! Wie denkt nu dat eind December 1949 Indonesie zijn zelf bestuur kreeg, daarmee ook vredig was? Omdat Nederland dat ook zo wilde zien? Haar geweten kon sussen en haar teleurstelling kon verbergen? Omdat zijn Indonesie af moest staan? En niet uit eigen wil? Dan misschien dringt het tot ons door? Wat daar werkelijk gebeurde en staan we eindelijk open, voor de grote “chaos” die daar plaats vond, troepen die nog in 1950 werden af gevoerd en soldaten die moesten helpen het land in orde te krijgen? Er is toch geen enkele simpele ziel? Zo je denken dat die druppel op een hete plaat, dit immense land, onder controle had? In groot steden als Djakarta, rond om de propaganda van Soekarno misschien? Wie de boeken leest van Elien & Ernst Utrecht “Twee zijden van een waterscheiding en “Indonesie’s nieuwe orde”? In deze boeken word door twee mensen beschreven wat werkelijk gaande was? En de ontnuchtering in 1965? Dus zat de “doofpot” 1942-eind 1945 vol, daar werden de jaren 1945 eind 1949 nog even bij gepropt en to overmaat van ramp? Die “Vrede” met grote letters geschreven, terwijl het volk zijn stoom aan het afblazen was? En geen wonder? Een zelfde verontwaardigdheid, als dat ik dit schrijf? Alleen schrijf ik dit in “vredestijd” Natuurlijk zit Nederland hier niet op te wachten, net zomin als het terug geven van Indonesie, aan zijn oorspronkelijke bewoners? Maar laten ze dan ook oprecht erkennen en toegeven, zodat wij niet als “gekken” worden weg gezet en ook het leed van die 2e generatie eindelijk word “erkend” Maar daarvoor? “Eerst” de 1e generatie!
Zo raakte ik je even aan, dat verleden die iedereen herbergde en de waard? Die tevrede rond keek, terwijl de overledenen, over vroeger beginnen te vertellen, ademloos luister ik? Tot ik wakker werd door het gebed van de Moskee in het dal? Het is 5.00 klam en een warme natte lucht komt door het venster, mijn slaapkamer binnen, het is de derde dag in Bandung, ik kan het nog haast,niet vatten? Thuis in mijn geboorte land? Stad! Bij mijn eigen volk? Want zo voelt het aan? Toen het vliegtuig lande, ik de trap van het vliegtuig af liep? Op die zo erg korte landingsbaan! Werd die warme deken over mijn schouder gelegd, zo van jong? Kom hier! Voel je thuis? En zo was het ook, ik stoorde me aan niets? Alles was zo als het moest wezen, wel wennen aan al die herrie? Maar met de dagen werd dat minder? Niet de herrie die was het zelfde? Het paste ook precies in het beeld wat je zag! En toch dacht je aan toen? Beelden van een los geslagen kudde mensen, die slachtoffers zochten, vete werden uitvochten, politieke macht spelletjes en geloofs overtuigingen en dat vermengd met struikrovers, schorremorrie die bij armoede geboren worden, een vuurhaard niet te stoppen en daar tussen zaten wij? Op gesloten, ontkend, eigenlijk over het hoofd gezien? Niet door de bevolking? Maar het vaderland wat ons op wachtte, daar zou alles van vooraf aan beginnen, tot moorden kwam het niet? Wel tot enkele zelfmoorden of een vroegtijdige dood, aan alle ellende doorstaan, ontbeerd! En nu ik door de straten schuif of schuifel? Iets anders wil ik het nog niet noemen, prille schreden op ontdekking, stoepen minder recht en verzorgt, achterstallig onderhoud? Wat is Bandung groot? Wat wonen daar een mensen? Hoe past dat daar allemaal er in? Geen plek is onbenut, alles koopt, verkoopt, eet, gegeten worden, krioelen, een bolwol is er niets bij vergeleken, soms erg smerig? Maar waar niet op deze aarde? Misschien is soms het contrast zo groot, ik ben blij van binnen? Morgen gaan we verder zoeken!
Zo voor dat vertrek, naar Bandung? zijn de jaren van zoeken en contacten vooraf gegaan, waarschijnlijk de meest ingewikkelde puzzel van mijn leven, wat normaal bewaard blijft in de familie? Foto’s die dan uit een la of album rollen, dat was er voor mij niet bij? De foto’s die ik kreeg, was soms een naam te achterhalen, soms ook niet! En als je de namen wist, moest je de data er bij halen om de betreffende foto te dateren! Tevens zag je beelden met de Parijse mode Trent van die jaren 1900-1911! Toen ik dus wachtte op de documenten, ging ik opzoek, bij de begraafplaatsen? Want daar vind je de doden? Een begraafplaats is geruimd, bleven er nog drie over, welke ik over geslagen heb? Het Moslim kerkhof? Stond ik helemaal niet bij stil? Stel mijn moeder was Moslim geworden? En waarom niet? Het grootste Moslim land van de wereld! Waarmee het zoeken nog complexer was geworden, als het al was? Bij het kerkhof stonden die boeken keurig op een plaats heel intiem, zodat nabestaande de graven konden vinden? De verzorgers-bewakers, een en al lof? Beleefd, behulpzaam, meedenkend, want als je het kerkhof betreed? Word je overmand van al dat leed! Al die slachtoffers, met of zonder naam, mannen, vrouwen, kinderen, baby’s? De koude rillingen lopen over je rug en op een! gegeven moment, word je gedwongen? Om te knielen, eerbiedig, heel klein! En met dat gevoel zet je, je onderzoek voort! Respect voor je naasten, die ons er van door, lieten gaan, als of het onze schuld was? Als of de tol die we betaalde, mijn moeder en haar gezin, met al die andere slachtoffers? De vrede kon doen bewaren? Waar Nederland de mond van vol had na eind 1949! Terwijl wij nog jaren met de staart tussen de benen, moesten vluchten en het vege lijf moesten redden? Zijn die het niet haalde? Lagen ook op zo’n of ander kerkhof of helemaal niet? Nooit gevonden!
Zelden, ging tijd zo snel, zelden kwamen meer vragen, als antwoorden, zelden kwam ik zoveel tijd te kort en werd ik terug geroepen, terwijl mijn oudste dochter schreef? Papa blijf nog een maand? Nu je er bent en nog klinkt de stem van mijn moeder en is het pas anderhalf jaar geleden, dat mijn leven nogmaals over de kop zou gaan, waardoor dit onderzoek niet af gerond kon worden en ik nu inplaats van een buitenboordmotor, roeispanen gebruik! Ook daar, na het onderzoek, een wending? Hoe dat kwam? Had de gids ergens iets niet begrepen? Of wilde hij? Omdat hij geen mogelijkheid zag, alle gegevens boven water te krijgen, een andere mogelijkheid zag? Een ander weg inslaan? Naam veranderen? Waardoor misschien de poorten die gesloten waren, toch te kunnen openen? Hoe het ook was, we stonden schaakmat, met de rug tegen de muur! We mochten niet meer te weet komen? Dat was duidelijk, werd het te gevoelig? Kwamen we te dicht bij de waarheid? Want denk nu niet? Dat ik helemaal blind was? Een oog was altijd gericht op wat er daar gebeurde! En zo verzochten we de rechtbank de naam van mijn moeder te mogen krijgen? Maar zo gemakkelijk was dit niet, verder als dat verzoek kwamen we niet, wel een uitspraak, dat verder onderzoek nodig was, die bevestigde wie ik was en wie mijn moeder was? Ondanks haar geboorte en mijn geboorte acte? Want haar doods acte was niet voor handen? Naam van haar dochtertje ontbrak, die van mijn zus, was gestempeld, dus echt? Nu ander half jaar later, heb ik meer bewijzen? Meer foto’s meer gegevens, maar zonder doods bewijs? Kom je ook niet verder, eigenlijk net zo raar als bij mijn huwelijk, dat ik drie getuigen nodig had, die bevestigde dat ik de gene was, die daar stond? De man met de duizend gezichten, de man met duizend namen, de man van de duizend doden, de man die het verleden bloot, wilde leggen, als of dat zomaar ging? Dat is toch tegen Gods regels? Als ik de gulden zo op de zijkant bekijk? En toch dwong mij iets dit te doen? Hoe absurt het ook is, klinkt en wezen mag, zo absurt is het ook voor mij, dat al mijn gegevens van mijn moeder, gewist zijn, zelfs van mijn vader, al kon ik hem via heel veel omwegen, dan toch nog 1982 bellen, om te horen dat zijn arme hart het niet verdragen kon? Mij in de ogen te kijken en zo keken mijn ogen naar de “dood” wilde ik dat geheim ontrafelen? Wat daar verborgen werd gehouden! Wat kan er verschrikkelijker zijn? als wat ik in mijn leven reeds mee gemaakt heb? Wilde ze me! Mijn moeder? Mij misschien vermoorden? Heeft”zij”dat Japanse half zusje vermoord voor mijn ogen? Ik kan slecht gissen? Is zij dat monster waar ik een kind van was? En niet mijn vader, het monster? Want dat iemand een kind van een monster was? Dat werd me door de Baboe, wel duidelijk en nadrukkelijk verteld? En was dat de rede van al die onderzoeken? Kijken of ik niet! ook zo’n ziekte onder de leden had? Terwijl je hele jeugd ontkent word, je geboorte tot aan die eerste treden op Schiphol?
En zo komt een team dan bij elkaar! Elke morgen om 8.00 zodat we op tijd en als eerste aankomen, in het huis van de tolk, daar en tegen? stond de wekker op 6.00, waarna de koffie, nasi kampong werd gegeten en als luxe gesneden brood met marmelade, op tafel kwam,snel nog alles na lopen, alle juiste papieren bij de hand, paspoort, die ik al, op aanraden van mijn vriend Dirk uit Nederland, had uitgeprint, zonder alle privé gegevens, onder aan het paspoort! Dit om fraude te voorkomen, de chauffeur was elke dag stipt op tijd? Dit natuurlijk ook, om het drukke verkeer in de ochtend te ver mijden, toch ook, om die heerlijke koffie en ontbijt niet te missen, mijn man was van Soedanese afkomst, met een eeuwige glimlach en eetlust, humor, kortom, een goed gezelschap, waar ik mijn leven graag, aan toe vertrouwde, alleen zijn afkortingen, die sneller naar het doel zouden zijn? Daar had ik weinig vertrouwen in, daar ik nog al richting gevoel bezat? Toch liet ik hem soms begaan, omdat zo die rol! Baas, werkkracht, wat minder voelbaar was, voor hem? Voor de rest week hij geen meter van me vandaan, mits vrouwelijk schoon zich aandiende en die waren er natuurlijk in geuren en kleuren, waar we ook binnen kwamen, we hebben er veel plezier en gekibbel over gehad! “De tolk” had de zwaarste baan en zelf zo zwaar, dat ik hem soms op no-actief moest zetten, vanwege zijn gezondheid, onderschat die baan niet? Als gastheer? Dan die lavastroom van gegevens, namen, jaartallen en de op te vragen gegevens en dit allemaal weer uitleggen aan de mede onderzoekers, dan weer uitleggen, aan beambte, medewerkers Rode Kruis of soms drie of vier mensen en steeds de vraag op nieuw gesteld, want van de deur? tot de directiekamer was lang en de wachtruimtes, vol? Overvol en tocht wist hij me overal voor te schuiven en al die arme burgers, geduldig op hun beurt wachtend en sommigen kwam ik een maand lang tegen, vermoedelijk, ook aan het zoeken? Nee de meeste moesten bewijzen hebben, voor ziekenfonds of een gewone acte, paspoort? Het was ieder geval een mierenhoop, gekkenhuis en toch? Je raakte er aan gewend, zo als je ontvangen werd bij een bank? Nou? zo iets zie je niet in Europa, bewaking, uniformen, beleeft groeten, deur die word open gemaakt? Daar kunnen we nog wel iets van leren? Ik was vergeten mijn pas op Internationaal te laten zetten? Wist ik veel? Daar sta je dan? Zweet breekt je uit? Niets kwam er uit die automaat? Naar de Bali, na veel uitleg, een telefoon nummer en gebelt en kon ik eindelijk na een half uur! Mijn geld opnemen? Tot ieder zijn blijdschap? Want ook daar? Zonder geld? Kom je nergens! Het eerste bezoek, betekende eigenlijk, je verhaal aan horen? En nu moest je de documenten, laten bevestigen op waarheid en dat waren er nog al wat, daarvoor moesten we eerst naar het postkantoor, zegels kopen, 6000 Rupiah per document, deze moesten daar ook afgestempeld worden en dan weer zegels kopen voor het politieburo , waar al deze documenten nog eens gestempeld werden, op waarheid en echtheid, want denk er aan? Pleeg daar geen valsheid in geschriften? Of bega geen overtreding? De gevangenis is niet ver weg! Natuurlijk zonder de taxi? kom en kwam je nergens, dan moest je ook de middag pauze in de gaten houden? De vrijdag ochtend? Dan is iedereen in batik kleding en word pas tegen de middag begonnen met werken, een traditie, die woensdag voor de schoolkinderen geld, allemaal batik kleding, of dit de industrie op pijl moet houden? Of nog uit de onafhankelijks periode stamt? Heb ik vergeten te vragen, wel heb ik met en bewondering en plezier gekeken naar dit schouwspel, want zo mag je het toch wel noemen en ook dat onberispelijke, reinheid die het uitstraalde, overdonderde me! En gaf die saamhorige weer! Terwijl mijn koffer uitpuilde van documenten met stempels en zegels!
Daar sta je dan? Opzoek! Opzoek naar het verleden dat door Pelita werd weg geschoven, gegeven, die niet door het SVB werden onderzocht? Ieder geval niet verder, dan dat kantoor gebouw groot was of de kamer in het kantoor, waar een pc zei? No! En als die dat zegt is het ook zo? En ik als zovelen, zat met de gebakken peren? Dan zelf maar op onderzoek uit? En zowaar? Een aanbevolen gids, die Nederlands sprak, die zo lief was mij op te halen bij het vliegveld, want na 32 uur ben je gaar? Een onderbreking in Singapore van 9 uur en de wachttijd in Bandung op mijn bagage, die logen er niet om! Totaal op, gesloopt, moest ik nog even de grensdocumenten invullen en onder tekenen? Niemand die dat papier kon lezen? Ik zelf zag een pen die aan het krabbelen was, terwijl ik aan kunst dacht! Totaal murw in de auto, met de tolk en zijn vrouw, en beleefde de aankomst in Bandung? Vermoedelijk net zo als dat ik het 66 jaar geleden verliet! Totaal van de kaart, ja en amen en ondertussen? Maalde die vermoeide hersens, zo als ze ook al in dat vliegtuig maalde en daarvoor op Schiphol, in het hotel in de taxi naar het hotel, de taxi naar Schiphol en de vlucht naar Singapore? Die 9 lange uren slenteren met opgezette voeten, waarvan de enkels over de randen van de schoenen puilde, zoals mijn oogleden? Vielen over mijn ogen en een traan, zijn weg zoekt over mijn wang? Wat was mijn leven geweest? Waarom is alles achter me verbrand? Waarom sta ik nu zelf in de fik? Waarom word ik op mijn vingers getikt, toen en nu? Wat heb ik misdaan? Ja ik heb veel misdaan? Gelukkig mocht ik me verbeteren en heb het met beide handen aangegrepen, zo als deze tolk en zijn vrouw, mij grepen, vast hielden als hun zoon? Hun verloren zoon? Zo als het gerucht Bandung binnen stroomde, zo als de regen die losbarsten, bij mijn aankomst, terwijl mijn hoofd het kussen nog moest aangaan raken, lagen de opdrachten al op de grond, mijn wil, wilde geen rust, mijn wil wilde weten? Mijn wil, wilde bewijzen hebben, een groep werd zamen gesteld, totaal onbekende mensen, die aangegrepen waren, door het verhaal en sommige een kans van bestaan? Nee dat laatste heb ik niet bespeurd, wel een die de kantjes er afliep, die lag er zo uit, de rest, harde werkers en grondig mee denken? Ze deel laten maken! “Een” maken met wat je zoekt, vertrouwen schenken en dat gevoel ging met ons mee? Elke deur die geopend werd, daar ging het gevoel mee, sprak de tolk? En ik moest zitten? Dat hoort zo, werd me verteld, dan ben je gelijken? Maar zitten kon ik niet en bood mijn excuses aan! Met tegen zin werd het geduld en met dat geduld, kwam nog meer geduld en het stapelde zich op en in de avond, werd alles afgestreept of genoteerd en elke dag zag je voor uitgang of soms een stapje terug, ja het koste klauwen met geld, maar dan heb je wat! En iedereen wilde een toerist van me maken? Maar daarvoor was ik niet gekomen? Ik kwam met een doel? Het achter halen van een geschiedenis die verzwegen werd, massaal, door mensen, die me lastig vonden, al die vragen en waarom in hemelsnaam,? het was toch geweest? Het was toch het verleden? En dat klopt? Maar ga me niet voor gek verklaren en dat het niet zo was geweest? Onderschat een kind niet? Nog zijn oren, ogen en zijn verdriet? En daar in Bandung waren mensen die dat voelde? Mensen die je aanvoelde, ook al mocht je alleen ontdekken, wat je mocht weten? Want ook daar hebben ze hun trots? Ook daar hebben ze pijn? Schaamte zonder woorden? Zichtbaar voor mijn oog! Ik ben ze zo dankbaar, dat ze mee wilde in die waanzinnige zoektocht in tijd? 66 jaar en nu bijna 68 jaar en nog ben ik stukjes aan het lijmen en nog zou ik drie maanden nodig hebben en veel geld! Om die laatste stukjes boven tafel te krijgen, zodat al die verdwenen documenten, gewoon in een andere taal voor handen zijn en sommigen? In het Nederlands! Durf te vragen, durf je bloot te geven, laat je tranen gaan! En alles had zo moeten wezen? Die zoektocht naar Haar mijn moeder? Niet zomaar iemand? En mijn halfzusje, ook niet zomaar iemand? Nog mijn hele familie, Nog de gegevens van mijn zus Beatrix, die heelaas al dit nieuws misschien van boven ziet of als ik langs haar graf loop morgens vroeg of tegen de avond, Bandung ik mis je, ik mis je geheimen, geheimen van het eeuwig zwijgen, in de @Indische Kwestie 2.0, die je daar als je, je ogen de kost geeft, om elke hoek van de straat ziet? En anders wel in de overheids gebouwen!
Daar is mijn familie! Eindelijk, nu ook eindelijk in kleur, deze zwartwit foto is in Bandung gemaakt, vermoedelijk net voor het vertrek naar Nederland, vol goede hoop, aan de gezichten te zien? En tevens zien we links de man die op de Japanse kamp kaart, word vermeld? Niet bij naam! Wel huisnummer en straat waar hij toen woonde, of zijn bedrijf had, waarvan ik in documenten zag dat de eerste man van mijn moeder, ook daar gewerkt heeft, net als een oom en mijn eigen vader, ondanks dat ik hem niet heb mogen kennen, net zomin mijn tante Eleonora en de andere afgebeelde personen, die zouden later in het onderzoek een naam krijgen, gelukkig maar! Anders was het gewoon een stomme, stille foto geweest en die kleur? Geeft nu net even dat stukje leven terug, zodat ik na kan genieten, van alles wat ik heb moeten missen? En ook zij? Ook hun verhaal? Is nooit echt uit gesproken, wel flarden dreven naar de oppervlakte en via FB kreeg ik contact met het verleden, met neven en nichten, aangehuwde, verre familie? En het DNA? Doet zijn werk, steeds duidelijker word de familie van mijn vader? Die door het onderzoek naar mijn moeder, aardig onder gesneeuwd was? DNA trekt dat nu recht? Maar het was Meer als negen jaar ploeteren en nog steeds, elke week weer iets nieuws! De zee stroomt terug en neemt me mee!
Zo als alles anders liep? En dit is het gemeengoed van de Indische Kwestie 2.0 , alles liep anders, soms data of soms helemaal geen data, nog leven, wel dood! Als zekerheid en in sommige gevallen, was en bleef het de vraag? Sommige geheimen gingen mee in het graf en werden as, stof en wij de onderzoekers, zouden zo’n persoon kunnen wurgen? Hoe kun je belangrijke gegevens mee nemen, in het graf? Als of jij zelf al niet voldoende bent! Foto’s worden verkocht of op de brandstapel, of in prullenbak, als of je daarmee het geleden leed kunt afzweren? Uitbannen, doen vergeten? En zo verloor ik een stuk geschiedenis, mijn Nederlandse dan wel te verstaan, buiten alle goede wensen, anekdoten en kostbare gekke foto’s, herinneringen, waarvan ik er enkele over zou willen slaan! Maar die toch mee werkte aan het in de knoop raken, met me zelf, dat ik ging onderzoeken, ging veranderen, ging lezen, ging kijken naar binnen en dook in de tunnel van het zelf! Van het verleden, wat ik in me droeg, het verdrongen op gesloten in een peuter, zou zijn uitweg vinden en dit! Ten ongenoegen van de overheid! Die liever het zwijgen hoorde, over wat er daar na die onafhankelijkheid gebeurde! Al moest vandaag Soekarno af geschilderd worden als een koorknaap, de goedheiligman, man, man hoe verzinnen ze het! Propaganda toen en nu? Hebben slechts een doel? Zorgen dat U rustig U krant kunt lezen! Ook al is dat bijna uit de mode!
Zo bedenk ik dan in eens? En die foto van jullie huwelijk 09.09.1947 in Bandung? Bij het huis van opa kon niet meer? De fietsenwinkel kom ik wel tegen, als huis adres in Bandung, jouw huwelijk was een vluggertje? Zonder foto? Puilde het Japanse kindje al uit je bruidsrok? Misschien werden jullie gehuwd door die Apostel Slok? Misschien in de kazerne bij de dominee van dienst, want data en foto hebben we, om een beetje te begrijpen hoe het liep? Zelfs de Nederlandse familie heeft geen foto? Of misschien wel verscheurt, toen ze vernamen, hoe diep je was gezonken? Terwijl je juist met je neus uit de stront probeerde te komen? Waar je langer verbleef als je lief was? Al zullen er vast andere geruchten gaan? Dit laatste weet ik als geen ander en misschien, ben je gespaard, zo als die heer Kokkelink, wat een afgang WC’s schoon maken? Terwijl jullie allemaal nog schoon schip moesten maken, in het reinen met het geleden leed! Het doorstanen, om te overleven? Dat het fout met je moest gaan? Dat herkennen we van hier? Mensen die zelfmoord pleegde, verslaafd raakte, aan nog lagerwal! Als de wal waar ze vertrokken en aankwamen en ieder sloot zijn ogen? En ze zijn er nog steeds? Zelfs in de regering, die lullen er gewoon overheen, van het is lang geleden? En dat is waar? Maar nooit die Eer of Erkenning, soldij, laat staan oorlogsschade of erfrecht!, nog het besef wat het ook met ons deed en nog steeds doet! Ieder geval? Een foto minder!
Hier zo’n voorbeeld, van een later bij gewerkte kampkaart, niet duidelijk door wie? En waar? In Kramat – Tjideng Batavia, verbaast ben ik, dat ze met de nationaliteit als Armeniër te boek staat, de naam van man? alleen zijn voornaam, en drie rode strepen? haar huis adres komt overeen, alleen haar vertrek adres klopt niet? En dan de aantekeningen onderaan in potlood? Die zijn later aangebracht, wel weten we doss N.I 18.867 en bij haar binnen komst nummer 26843, dit laatste nummer kan ook van uit de Bandung kampen wezen? Het meest vreemde is? Het zo kale? Schoone lei achtig document, als of het alle ellende moest verbergen, als of er nooit meer iets te achter halen mocht zijn? En als een lastig kind, met lastige vragen? Word ik door Den Haag naar IGV verwezen? Was het niet zo? Dat om daar mee in gesprek te komen, het heeft bij mij jaren duurt? Geen telefoon verbinding, wel mail! En je word vriendelijk verzocht gegevens te delen, terwijl de technische hulpmiddelen voor jongeren nog te volgen zijn? Maar voor ons akkakadabra! En zo word elk onderzoek, bijna onmogelijk gemaakt? Met een doel? Vind SVP geen bewijzen! Buiten het fijt? Dat er nog steeds voorwerpen en documenten liggen te wachten op familie, noem het maar de graftombe van een oorlog? Die geen oorlog mocht wezen, laat staan? haar de erkenning van die afgrijselijke, gevolgen daarvan eindelijk! Te erkennen, daar ga je niet DOOD van? Dat doen wij wel! Net als onze voor/ouders,familie deden!
Heel opvallend zijn de berichten van verzoening, van hoe het toch wel meeviel? Zo erg niet was, je mee moet leren leven en dat liefst uit monden die het niet beleefd hebben of slechts een deel? Terwijl elk deel? Een onderdeel is van die verschrikking, die nu goed gepraat moet worden, als Nederland maar niet die schuld krijgt, nog zijn soldaten, nog die Japanner-Indonesiër, nog de slachtoffers zelf, die zelf verantwoording hebben, over hun wel of niet helden daden, zo las ik het stuk over onbekende graven, een verwevenheid uit 1947 tot ver in de jaren 1969, waar nog eens duizenden slachtoffers vallen, overigens zijn de juiste aantallen niet bekend? Wel ken ik er een, haar naam werd niet genoemd? En zo dacht ik? In eens? Laat Nederland maar eens bewijzen? Dat wat zij verbrand hebben aan bewijzen, bewijzen! die onze verhalen door SVB en rechters als ongeloofwaardig af gewezen werden? Bevestigen kunnen, dat is geloofwaardiger als al die, in eens wel mee vallende en vergeving, gezinde nonsens? Ik heb het niet over de kinderen van onze vijand, die onze familie vermoorde, nog de kinderen van de door haat gedreven rebellen! Ik blijf steken, bij het Nederlandse ontkennen? Ook dat maakt 2020 geen 75 jr bevrijding voor mij en met mij? Al die mensen! Niet gehoord, verzwegen, monddood, gemaakt, gewurgd of afgemaakt door een regering en de rechtbank! Welk een schande!
Terwijl 74 jaar geleden de oorlog voor ons kortstondig ten einde ging, zo kort? Dat zelfs het herdenken nog steeds niet mee valt, zeker nu het verleden zo transparant aan het worden is, dat blijkt? dat er zoveel hiaten in de geschiedschrijving zitten, waardoor van echte verwerking geen spraken kan wezen, juist door die ontkenning! Van de Nederlandse overheid, maakt door de schuldige vinger naar Indonesië te wijzen, voor het doorstanen leed na 27 December 1949 dat hele burger bevolkingen en hun doorstane leed! Overgeslagen werden? Over het hoofd gezien, niet herdacht worden, terwijl ze daar echt recht op hebben, al die kinderen daar of hier geboren of ergens onderweg, die een hoge tol betaald hebben en verloren gaan in die capitulatie, die bepalend zou worden voor hun nog ongeboren leven? Terwijl Nederland nog moet begrijpen wat het verschil is tussen kampers en buitenkampers, dat er Überhaupt oorlog was? Aan de andere kant van de wereld? Zo wil men ons doen geloven? Zo wil men al helemaal niet aan het woord schuld! Voor hun ingrijpen daar in Indonesie nemen? Geen wonder men is Nederland nooit kwijt geweest? Wij wel ons moederland? Wij moeten dankbaar wezen, als volk-land uitgemolken te zijn en bij gratie “god” opgenomen in dit kikkerland, met alle geboden kansen? En die kansen dat is waar? De een iets meer als de andere, maar daarmee heb je dat wat je verloor niet terug? Mogen we daarom niet herenken? Worden we daarom? Gewoon overgeslagen? Zonder “Max maakt mogelijk” had niemand geweten wat er van die arme stakkers, geworden was? Of liever gezegd wat er niet uit ze geworden werd? Net zo min ls ik weet hoe het mijn moeder verging tot haar dood? Waar zij als Europeaan, had moeten kunnen rekenen op steun, ook al heeft ze vermoedelijk voor Indonesisch staats burger gekozen, nadat ze December 1951 scheidde van mijn vader! Twee maanden later aan haar lot werd overgelaten? In een staat van shock, verstand verbijstering? De keuzen tussen hart, je geborgen voelen in je ondergaande leed? Als een van de slacht offers van een verloren oorlog, die geen oorlog werd genoemd, waar slecht zwijgen gold? En wij die aan kwamen in plunje zakken, weg geduwd, net als onze angsten, doorstaan, ontkend tot op heden en dat is dan 69 jaar geleden, dus sinds 1942-1949 moeten we nog uitleggen, moreel en op gebeurtenissen? En vermoedelijk nog 70 jaar voor de periode na 1949 die eenzijdig bij Indonesie word neergelegd? Daarmee ons verleden gestolen en achterover gedrukt, het zwijgen opgelegd!
Zo lees je! “De woorden: pas bij het ouder worden blijkt dat er van echte verwerking geen spraken is. Inplaats van te kunnen genieten van een rustige oude dag, worden zij door herinneringen gekweld”
Toen alles nog gewoon was, zo als alles daarvoor en daarvoor gewoon was, viel je soms toch op? Lange haren? Nee niet echt, zo had ik dan vrienden die braaf naar de kerk gingen en misschien nog steeds, zie hun altijd opgewonden uit dat gebouw komen, De Kerk noemde ze zo iets? Nu heb ik zelf meer kerken gezien van buiten! Als van binnen! Terwijl die paar kerken er best mooi uitzagen, beetje een echoput, die galm en je paste altijd op je woorden, net of er altijd iemand mee! Luisterde? Een verborgen microfoon? Ik had altijd zo’n raar gevoel, misschien hebben ze vroeger omdat “gevoel” de muren opgetrokken, zodat het niet kon ontsnappen? En zo brave jongens als ik, de stuipen op het lijf jaagden? Zodat het wel fout moest lopen op een dag?
Terwijl! terwijl, door mijn hersens stroomde, ga ik nog steeds, o.a Stamboom forum na, om te kijken naar nieuwe gegevens, over aanverwante familie, soms kijk ik mee naar andere onderzoeken en naar de? Antwoorden! Ik sta steeds versteld van de gedrevenheid, om een ander te helpen? Bijna uitstervend? Ras? zou je zeggen!
Daar vond ik weer een aangehuwde familie, verbleekt, door de jaren en wie weet, zijn zijn echte stoffelijke resten, ergens verdwaald in die afgrijslijke oorlog, die voor Nederland als minder “erg “word bestempeld, ieder geval, nog steeds niet zijn erkenning, Eer, Soldij en alle toe behoren heeft gekregen, dan alleen blikken onderscheidingen, deze laatste worden gretig door legerleiding gebruikt, als de gebruikelijke, mosterd na de maaltijd, die de schatkist gevuld moet houden, voorde poppenkast daarom heen! Of zijn de woorden woorden “theater” beter op hun plaats? Waar de afbeelding van het laatste avondmaal! Schril afsteekt, feestje die gegeven worden, als troost! Troost voor wie? Genot voor wie? En al die troost meisjes, jongens, mannen? Zo schiet het woord Carrousel door mijn hoofd! Beter als een kogel uit een geweer of pistool!
Verdomme ik was blij? Verdomme je zat er weer naast Winky, Steeds haak je me pootje, niet expres? Laat ik hopen? Terwijl je vertelt van de trappen van het huis in Bandung, waar de achtertuin, grensde aan de begraafplaats! Dat alleen beloofde niet veel goeds? Die zendmast vond ik ook, dat kerkhof, geruimd en die trappen, daarop speelde we, naar jou zeggen? Terwijl zij weg loopt? Maar dat was later? Waar jij het over hebt is toen mijn vader me gevonden had, met mijn zusje, zwaar ondervoed, verwaarloost, vol luizen, mijn buik zo dik, als Dik Trom? Die ik toen nog niet kende? Vuursteen en basalt, daar waren de traptrede toen, van gemaakt en die muren, zwart! Als of een draak zijn hete adem, even speels de boel blakerde! Al die voortekens waren niet genoeg? Zo vertelde je me die foto uit Amsterdam? Waar ik opstond? Je wist het zeker? Maar het was niet zo? Het was mijn halfbroer? Ik heb het zelfs mijn dochter nog gevraagd, ook zij zei van neen? Mijn halfbroer ook en zo kwam er een data bij die foto, bedroeft dat ik er niet op stond? Als bewijs dat ik ooit deel heb uitgemaakt van dat gezin? En ergens kon het ook niet? Ik was toen ergens anders? Aan de hand van die Baby kan ik ongeveer bepalen 1957 begin 1958 en ik zie mijn mooie zus? Want daarna was ze ver “Amerikaanst” en werd een vreemde voor me? En dat zou ze daarna altijd blijven, ondanks die jaren in Europa en die foto had nog iets? Die Baby zou verongelukken, helemaal dood? Nog net aan het begin van een bruisend leven? Auto ongeluk! Allemaal voortekens? Die niemand wil zien, ja ik ook niet, ik praat achteraf? En zo keek ik stiekem naar mijn vader, mij hield hij even vast in het vliegtuig, als ik uit de legerzak kwam, moest, of er genoeg van had! En als hij me bezocht en in de auto voorin op de stoel plaatste, dat mocht toen nog! Daar heeft hij een ander halfbroertje vast? Liefdevol zo lijkt, zo als alles lijkt, wat het uiteindelijk niet was? Niet die sprookjes, die verteld worden? Omdat het beter verkoopt of prettig leest? Zijn helende werking anders mist en al dat ander geleuter? En zo zou ik mijn zus weg willen rukken uit die foto? Haar mee nemen met mij? Dat zou mijn eenzaamheid goed doen? Dan was het verhaal anders? Dan had ik een streep door die rekening kunnen zetten? Die tot op de dag van vandaag niet betaald is? En hoeveel moet dat wel niet wezen? Wat is de schuld? Hoe hoog is die schuld? Terwijl er ambtenaren prat gaan, om hun verraad aan ons? Je zou ze doodschoppen, dat durfde ze niet in mijn gezicht te zeggen toen ik 20-50 was, had ze tot poeder gemept of erger? En er zijn er die, dit niet eens durven lezen? Omdat ze hun eigen leed onderogen zien? Verstopt, verzwegen, misschien jaloers? De pijn is er niet minder om? Wel de blijdschap? Want zus? ik heb weer een foto van jouw? In een tijd, die me gestolen werd en zo stal ik alles terug, maar nu gekregen, door het boek? Een jongen! Zoekt zijn moeder? Een jongen zoekt?
Daar was je dan? Goh wat heb ik lang moeten wachten? Ja het is niet de huwelijks foto, die je als zoon verwacht? Maar wat had ik te verwachten in dit leven? En jij, kijk je staan? Als een “engel” 20 September 1935 Bandung Nederlands-Indie bij opa Willem? De bruiloft was klein? Als een soort voorteken? Voor wat komen zou? Je jurk misschien gemaakt door je zus Emmy en hij Gabriel Johannes van Armeense afkomst! Ouders gevlucht voor het geweld ergen in 1900 en nog wat, ben het vergeten, door al die data, die in mijn hoofd huist? Die mokerslag die me trof? Bij heldere hemel overdag, terwijl ik bel en mijn blijdschap deel, uitgelaten als een jongen hond, ik ben alleen? Ganse, eenden, hond en poes en op de achtergrond hoor ik in de verte muziek, steeds die zelfde muziek? Krijgen die mensen daar niet de schijt van? Hoor je de regen vallen? Nee! Het is droog, zo’n liedje uit de jaren 60, ik heb de foto goed bekeken en zie nu pas je DOOD’S-oordeel? Waar denk je aan? Wat gaat er door je heen? Opa word ook al vast gehouden! Want daarna ging je verhuizen, las ik in een telefoonboek, door mijn vriend Dirk gevonden? Aan mijn verlangen naar jou, het daar overschrijven, met al dat gestuntel, heeft iemand die mijn vader kende als oom? Jou tweede man! Las die verhalen? Nee niet echt, hij gaf me een bericht en keek plaatjes en begreep die kreet? Die kreet die boven alles uitstak, die oerschreeuw, van een kind om zijn moeder, terwijl in Nederland je, je niet moet aanstellen? En dank hem! Dank hem heb ik je voor me, nog voor je, voorgoed, een andere weg in zou gaan, nu ben ik blij, ik voel je warme adem, je stem! De rust die je me gaf in die gevaarlijke periode, die ze hier niet geloven, zelf Beatrix schreef en vertelde er over toen ik haar weer zag in 1971, jammer dat ik je foto niet met haar kan delen of kijkt ze mee van boven? En zo zijn die vragen? Op een paar na? Wie zijn die andere? Wat een mooie mensen, hebben ze allemaal de oorlog overleefd? Of verging het hen? Net als jij? Moeder het kost ons moeite! Jullie te verdedigen, jullie wel verdiende Eer! Kwade tongen zeggen dat het jullie eigenschuld is?Heb je ooit zo’n kaas gegeten?
Deze dag, terwijl de @Indische Kwestie 2.0 het zwaar te verduren heeft, toch voet bij stuk houd, ben ik blij dat ik ooit begonnen ben, te gaan schrijven, hoe schuchter, onzeker, vol fouten? Het is op gevangen in de USA, voor de zoveelste keer? En nu? Krijg ik nieuwe foto’s binnen, deel ze gelijk met de familie? Want wie weet kunnen we nog namen achterhalen, data soms met een natte vinger? Je moet ergens beginnen? Want deze foto herkennen we, maar niet alleen is zijn kwaliteit beter, deze is ook genomen van uit een andere hoek!, namen die ik dacht te weten, werden veranderd, gelukkig maar! Maarten zo noem ik hem maar,was op mijn pad gekomen! Was verre familie en nu heb ik er weer iemand bij en nog iemand, allemaal mensen? Die afstammeling zijn van deze foto uit genomen 1934 Bandung Nederlands-Indie! Toen het leven nog mooi was! En Bandung zijn naam als Bloemen stad eer aan deed! Zo krijg ik beter zicht op het huis van opa, de mensen die er opstaan! Vermoedelijk is grotendeels recht! Alle Mackay en aangehuwde, vermoedelijk twee personen over gekomen van uit Suriname, tweede, derde achter rechts? Achter de schermen worden gegevens door gegeven, opgeslagen en men is blij? Dit is en komt boven water, door derde, vierde en vijfde generatie, die willen weten? Dit straks niet in een museum hoeven te vinden, zo als ik deed? Het gewoon van generatie op generatie door kunnen geven! Vrij van dat eeuwig zwijgen, waar onze voor/ouders, familie zo onder leden, waardoor heelveel foto’s door kinderen weg geknikkerd werden, als niet belangrijk? Als een “vloek” van uit gouden tijden? Te belanden in een pension of kamp! Koffers pakken, verhuizen, weer koffers pakken en ver weg, ver weg van dat verleden, wat zo’n pijn deed, wat leed veroorzaakte en ons als familie scheiden voor het leven!
zo moest die ruimte leeg, nadat ze daar jaren stonden, ver uit het gezicht meer als honderd schilderijen en met dat, beelden van expo Kekerdomse molen, in het Kerkje Persingen ergens eind 1979, meubelzaak, kledingzaak, eigenlijk wel overal! Zo komt Dante me te gemoed, van uit het boek “De Hel” vertaald door prof. Jaques Janssen en het gezang van Carolus Magnus uit Nijmegen! met niet te vergeten Stan Hollaardt, die met zijn koor, de geschreven text smeuïg maakt, als jus het laatste avondmaal? Zo zag ik de tien geboden weer opdoek? Das beter en zo word het DNA verwerkt, die bewijzen moet, dat de kunst van schrijven! Een goed koor, met mooie keelgeluiden en een voortreffelijke dirigent, best zamen gaan met een schilder, die dansend door zijn ruimte wandelt en het penseel? Naar het doek brengt! Terwijl de cd draait? De bladzijde omgeslagen worden, verwisseld een doek, maagdelijk wit! Nog even voor ik haar neem, beslag leg voor goed en zo beland ik in Moulin de Bagenols, terwijl de hitte me te gemoed komt, de hitte het avondrood, angstaanjagend gekleurd? En het laatste oordeel over deze aarde uitgesproken is? En zo denk ik aan die Inka’s? Die dit al eeuwen geleden voorspelde en als ik rondom me beluister, dan slaat de schrik om mijn hart! En toch met al die kleuren, zelf schilderijen van waar ik denk, hoe heb je, ooit zo iets lelijks kunnen maken? Zo afstotend? Dan is het niet meer, wat wat het leven soms ook is? Afstotend en zo denk ik terug aan vrienden die niet meer zijn? Dit laatste kan op vele manieren! En de goed gevulde flessen, feesten? Ja dan kan ik terug kijken! Op een mooie tijd? Met mooie mensen? En die enkeling, naarling of monster, etterbuil, zelf ingenomen? Kan aan die schilderijen niets veranderen, dan slechts beschadigen, stelen? Of moet ik het als lenen zien? Wat zal het me interesseren, het leven wat me nog rest, zal aan mijn nieuw werk, zeker zijn invloed hebben en zichtbaar worden, maar voor dien, hoop ik op een uitnodiging? Een expo na zoveel jaren? Waarom niet!
felixmeihuizen 