Zo zijn de wonderen de wereld niet uit? Onder het “mom” zo als alles moest wezen, alles moest zijn! Kwam deze mooie foto om de hoek, via een oproep op Facebook, met de springende woorden “Horstmanshoff “ als door een wesp gestoken, een bel die rammelde in mijn geheugen, de naam van 20 jaar geleden? Of langer, misschien korter? En ja hoor 5e generatie terug, via mijn vader, zijn moeder naar uiteindelijk Horstmanshoff, één uit Duitsland in Amsterdam belande naam! Door het contact met “Indische4ever” en tomeloze inzet werd de foto en zijn naam razend snel ontleed en boven dien één foto bij de oorlogsgraven stichting geplaatst op dat deze arme man, het voortaan niet meer hoeft te doen met alleen een wit kruis in Indonesië! Hiermee is mijn stamboom weer gegroeid en alle vraagtekens en namen in het komende jaar, hopelijk op de juiste plaats komen en als het kan nog extra foto’s, voor al van die paar die daar het leven lieten of de data die ontbreekt, want er is niets vervelender als gaten in de stamboom, waar de Nederlands-Indië stambomen zwaar onder lijden! Voor mij was deze foto, niet alleen waardevol, vanwege de gezichten, maar ook voor het DNA onderzoek, dit laatste is? Één nog grotere cryptogram als de stamboom zelf, over en weer worden nu puzzel stukje aan elkaar gelegd, wat oplettendheid oplevert!

Het verhaal was bekend, of moet je het een gerucht noemen? Een overlevering eerder, via mijn zus Beatrix, die had het weer van Lia Mai mijn achter nicht, die door haar dementie, waarschijnlijk in de geesten wereld leeft, haar jongste dochter, heeft net een herzen bloeding gehad, gelukkig herstellende! Ze wasvermeld op de bootlijst van 4. feb 1954 zamen in gezelschap, met de ex-vrouw van Albert Tempel! Je zult iedereen van je familie inclusief je ex maar willen redden, naar een veilig land verslepen, omdat het leven daar niet zeker meer is! En het geweten later niet gaat spreken? Meer als het toch wel zal gaan doen in de toekomst, vooral in stille momenten, opgewekt, door geuren of geluiden! En zo kwam ik in contact met Bea en deze had nog al wat vragen? Die ik niet had, jammer genoeg, wel kreeg ik enkele foto’s en als je deze knipt, heb je er nog meer! Maar ook een beter beeld, van de afgebeelde personen, terwijl ik de gezichten afzoek, naar verhalen, emotie! Verder als een licht verlegen lach van Albert komt het niet, de andere gezichten, tonen vermoeidheid, een leegte zo herkenbaar in die duizenden foto’s, wel spreekt deze foto me persoonlijk aan, je ex en haar kind mee nemen, dan je nieuwe vrouw die dan wel niet op deze foto staat, wel op papier, het gezin op de foto blijft in Nederland, behalve Albert en Lia Mai zij verhuizen naar Rotterdam, krijgen een dochter en verhuizen later naar USA, Albert overleed in 2020 San Marcos Calif USA en In Nederland speelt een andere tragedie af! Zo herkenbaar in Indische-Kwestie, een dochter beland bij vader, dan afgeschoven naar moeder en het vertrek van haar vader, kan ze niet verwerken, haar huwelijk loopt snel op de klippen en haar leven ook, dat eindigde uiteindelijk in een graf 1947-1971, haar moeder stierf eenzaam en begraven door de gemeente, dit zegt voor kenners genoeg!

Nu zoveel jaren na de brief van mijn moeder, die in de vlammen opging! Na dat deze jaren mee gereisd was, stiekem gelezen, als of het zijn geheimen zou vertellen, die lange lijst van namen? En vandaag? Eigenlijk begon het vorige week! Als of de vlam in de pan sloeg, er werd contact gemaakt, met vragen en Liesbeth zo als gewoonlijk er tegen aan! Wie onderzoek doet, kent de vergeefse linken en toch één lichtpuntje, één naam en data, een tweede oproep! Van ellende in de wacht gezet, na veel vijven en zessen, waren we dan eindelijk klaar, was het niet dat uit deze zelfde familie tak, de hulp kreet klonk, de vraag was zo complex, dat ik ten einde raad Indische4ever benaderde, over en weer gevraagd, antwoord gegeven, door gegeven en toen, vielen namen op zijn plaats en toeval? De letters uit die brief? En die foto’s van Dorien? En al die jaren speuren, tussen de doden, graven ver overzee, DNA onderzoek, al dat gepieker en daar word je verbonden, als één schakel, één stamboom, van links naar recht, van onder naar boven! Het past, het klopt, mijn moeder wist dit zonder PC te vertellen, haar cryptogram, steno, voor kinderen ogen een raadsel, ontrolde zich voor mijn ogen, dat wat één overheid mij niet kon vertellen, geen sociaal werker of Professor, geen SVB, overal lagen puzzel stukjes op geslagen en nog steeds? Zo deel je eindelijk dat verborgen stuk geschiedenis van het Indische zwijgen, terwijl ik naar al die ogen in mij. Jeugd kijk? Zo van wie ben jij dan? En dat ik dat niet eens kon zeggen, terwijl ik op een achterlijk kind leek, die zijn mond te vol gepropt had, na dat hij lang niets te eten heeft gehad, dat laatste klopte ook wel en aan het verhaal is niets gelogen, veel erger het is waar? Dat is eigenlijk wel het trieste, voorlopig geniet ik van die blijdschap, terwijl ik ieder wil bedanken, die ik om welke rede dan ook, betrokken heb in mijn onderzoek, terwijl het nu nog op zijn plaats gelegd moet worden! Wachten op de volgende aansluiting en nieuwe foto’s, want deze stroomde weer van alle kanten toe!

Na al dat zoeken en pluizen, nadat paden zichtbaar worden, je zelfs achter de horizon kan kijken, voor je zelf horizontaal achter die zelfde horizon verdwijnt? Denk ik aan al die berichten, op sociaal media, b.v foto zoekt eigenaar of zoekt namen?, wie weet, of kent, heeft gekend, dan wel in zelfde kamp gezeten met, terwijl de kans op antwoord nihil is, vaak niet uit eerste hand! Vaak is het de oplettende 2e generatie, die uit verhalen van vroeger, de sleutel komen aandragen, of na de vraag over de foto heerst een ijzige stilte, omdat de DOOD reeds toe geslagen heeft of reeds de overlevende uit die oorlogen! Als nog de hele familieleden heeft uitgeroeid, de genadeklap heeft uitgedeeld, het geschiedenis boek van deze of gene familie definitief heeft gesloten, de enige troost zijn de overlevende van deze tot Doofpot gebombardeerde Nederlands-Indië geschiedenis en het staart stukje Indonesië, zij die kwamen over die loopplank of via de lucht, zij die alles achter lieten, ook hun land? Volgens politiek en regeringsleiders viel het allemaal wel mee? Dat is meestal de uitspraak van iemand! Die er niet bij was of aan de lijven heeft ondervonden! Laat staan, het geestelijk gevoel heeft mee gemaakt, welk een Exodus nu eenmaal met zich mee brengt, dit wuif je niet even weg? Na maten de jaren verstreken, doordringen, verwringen, komen beelden naar boven, geluiden en geuren, gedachten, die niet passen in waar we nu zijn! In bejaardentehuizen weten ze daar alles van! Hoe verwoed, de bliksem afleider word in gezet, omdat im mensenlijk verdriet te, verzachten en ondertussen krijgen ze nog een schop na, 77 jaar het zal je maar gebeuren!

Kijk zo kun je veel schrijven, anekdotes beschrijven, uit het verleden? Zonder bewijzen is het maar een verhaal, zoals de kranten vaak er mee vol staan en bestaat er ook een werkelijk verhaal? Buiten al de roddel er rond om heen! Nu kan deze foto ook uit de brug komen, onderdeel van de geldelander krant, wiens hoofdkantoor daar net op de hoek zat, waar de fotograaf zonder veel inspanning, vermoedelijk via een dak auto, gestrekte arm of geleende trap deze knappe zwart-wit foto maakt, terwijl ik pas veel later, verdrietig, ontdaan moest begrijpen dat mijn persoonlijke bezittingen, Indonesische-paspoort en hand geschreven brief, met alle familie namen in Nederland en Zwitserland van Mackay/Mackay/ Mackaaij/Mackaay/Makaaij/Makaay door mijn moeder gewoon Mackay genoemd,vermeld stonden, zodat ik mijn familieleden zou terug kunnen vinden, zo zat die brief daarna in mijn hoofd en met de jaren verbleekte de inkt?Heel misschien hoopte ze wel dat ik heb de groeten van haar zo doen? Als je zoveel rare dingen in het leven mee maakt? Zo gek of bont dat mensen je ongeloofwaardig aankijken of moet ik meelijwekkend zeggen? Zelf zo erg dat ik het jaren verborg, niets van wilde weten, nog aan wilde terug denken, het totaal ontkennen, vandaar die lange leren motor jas, gekregen van Gerrie Bosman, die zelf later van zijn eigen ellende, een einde maakte aan zijn leven, Willy C wiens paden zich kruis de, in de Hezestraat en later eigenlijk overal, me pas vertelde hoe dit was gebeurd, dan snap ik zijn briefje beter van ( ik zal het nooit meer doen) wat een afgrijslijk gebeuren, voor zijn moeder en naaste! Zo zitten er zoveel verhalen en gedachten achter deze foto, de toeschouwers, brandweer mannen, die misschien alleen dachten, hoe krijgen we dat vuur snel uit? Wel is het een foto uit de tijd dat de benedenstad gekraakt werd en de dakloze, drugsgebruikers in iedergeval oogluikend door de gemeente Nijmegen een dak boven hun hoofd hadden, bij menigeen, was een matras en wat schamele spullen het enige wat de kamer, be herbergde, buiten verdwaasde schimmen, die snachts tot leven kwamen of helemaal niet!

Hoe in één klas, ongeveer 1958, in Nijmegen op de leerschool, de verdreven kinderen uit Indonesië een nieuw leven begonnen, achter in, bij de deur? Hans? Als of hij weer weg wilde gaan, was het niet dat hij opgesloten zat, tussen twee jongens! Waarvan ik de namen niet meer weet? Wel kun je zien, dat iedereen bij elkaar gepropt werd? Om op de foto te komen, voorloper klassen foto, waar geen van allen besefte, dat ik deze nog steeds bekijk, enkele namen weet ik nog wel, vooral de gebroeders( tweeling) ten Have, Anneke, Arthur, Fred, hoe die school aan zijn naam kwam? Is me nog steeds een raadsel? Maar het grootste raadsel is in deze foto, de Indo op in de voorste bank, met Hans achterin, een verre familie band had, sinds een paar weken, spitte Liesbeth en ik weer via één reeds bekende verwante, familie Rijkschroeff, omdat er zoveel nieuwe foto’s opdoken en aangehuwde, belande ik bij de naam Dom! Natuurlijk een naam waar wij simpele zielen, grapjes overmaakte, Hans zal dat wel zo afgezaagd gevonden hebben? Dat het hem oogschijnlijk ? Niet deerde, Hans was net als ik geadopteerd, alleen hij door de broer van zijn vader? Moest ik mijn moeder nog verliezen? Deze was Hans al kwijt. in het zelfde jaar dat ik in Nederland aankwam! Wisten wij veel? Hans had de mazzel in een Indo gezin op te groeien, daar hebben we het pas nog overgehad, hoe alles zo anders was, hoe bij hem en mij, eigenlijk drie of vier of wel tien filmprojectors gelijk afgedraaid werden! In ons hoofd? De geluiden en klanken vandaar uit Indonesië, die belevingen, het ondergaande, het traumatische prille startblok, waar we ook weer vanaf gerukt werden en op de foto, in een tweede klas één ander startblok hadden, maar ook één ander rug nummer? Had Hans die van mij? Of was het andersom? Waren de nummers wel goed? Had Hans niet voor moeten zitten? En ik dicht bij de uitgang? De strenge door,één verse, door oorlog getraumatiseerde pleegouders van Hans, hielden hem bedeesd, wat onopvallend, wat oogschijnlijk onopgemerkt, door die school glijden? Hoe anders was mijn pleeg gezin? Geen rijst, geen Indo taal, geen Indo spot of grappen, ik werd meer een stuk deeg, waar naar lieverlust in geknepen of gekneed werd, terwijl je weet wat deeg of modder voor rare bewegingen kan maken? Tussen je vingers! Vandaar? Hadden we het maar geweten, dat kleine bruine jongetje Hans en dat kleine bruine jongetje Bart, dan wie weet, was ik bij hem thuis geweest? Misschien was dat ook zo? Maar vluchten ik dat huis uit, onder al die strengen blikken, die geworpen werden, als of ik er iets aan kon doen? En die Hans woonde daar en zo zagen we elkaar zelden, natuurlijk ook door al die films die in onze hoogde afspeelde, bij mij vooral als ik in de hoek moest staan? Efficiënt op de plaats rust, alleen werd ik nog onzekerder en al die films kon ik niet meer plaatsen en enkele projectors draaien rond, afgespeeld en dat geruis, van lege metalen rollen waar de film op draaide, nu doelloos, wachten tot iemand of omstandigheid die film weer terug spoelde en opnieuw afdraaide, van voorafaan, zo monotoon en saai als het leven zelf, waar je geen grip op hebt! En zo sprak ik gisteren met Hans, hij vertelde ik luisterde en andersom en zo luisterde ik naar een verre neef, die pak hem beet? 10 meter achter me in de klas zat, terwijl we duizenden kilometers hebben moeten vluchten, “hij”dacht ik met de boot? Dus die boottocht heb ik ook al gemist en Hans? Dat vliegtuig? Nou dat stelt niets voor Hans? Zo’n ding komt altijd naar beneden, weet eigenlijk alleen zijn landing en landingsbaan en die muffe plunje zak van pa! Alleen die kou op de landingsbaan was wel het zelfde, zie je nog, net als ik! Klappertanden in de winter maanden en dat je van ellende de winterwortel van de ijspop op vrat! Nu zijn we beide 72 jaar en gaan weer de dagen van zo! als je zei? Ijsbloemen op de ruiten, de ijspegels aan de dakgoot en de mussen vallen van het dak, periodes wat een vooruitgang, maar ik droomde wel? Was ik maar daar in die warmte, mijn model Indo is niet gemaakt voor de kou, die droom had jij niet, vertelde je, de verhalen van je pleegouders weerhielden je van die gedachte, die droom, die droom dat was één van die projectors, jij had slechts dat beeld van uit de dierentuin in Djakarta of waar het mocht wezen! Zo als we in de foto gepropt werden, als zijnde één geschiedenis, één verhaal? Daar hebben jij en ik en vele andere een ander gedachte bij!

Als Indo werd Nijmegen, mijn zoveelste thuis, nog niet zolang geleden kwam ik deze foto tegen, met de texts Bakkerij van de familie Makaaij? Met straat naam en nummer en natuurlijk heb ik de site beheerder van oud Nijmegen bedankt! En gelijk contact gezocht met met deze familie! Die ondanks dat haar naam anders geschreven werd, uit een en de zelfde voorouders kwam! Uit het onderzoek van jaren, moest de tak ooit uit Millingen voort gezet zijn! Maar met al die jaren, moesten oude documenten, door gespit werden en bekroop mij het gevoel? Dat een hoger doel, mij naar Nederland gebracht had, om nu eindelijk die familieleden op een rijtje te zetten! Ondanks dat al honderden jaren deze pogingen ondernomen waren! Dit wespennest, te rangschikken, natuurlijk bleven nieuwe foto’s niet uit? Met daar in keurig schrift, de juiste voornamen weergegeven, wat in de reeds bestaande documenten, ontbrak! Zo verkreeg deze beste man zijn ware naam, zijn twee huwelijken waren bekend en hoop spoedig de ontbrekende tak van dat tweede huwelijk in onze stamboom toe te mogen voegen! Natuurlijk was dit goed nieuws voor de Mormonen in USA, de familieleden uit Utrecht waren daar actief en mijn verre neef Cees, wiens achternaam ook weer afwijkt, natuurlijk werd de familie naam van mijn moeder reeds in England en Ierland verbasterd naar McKay het Schots van Mackay! Maar Nijmegen historie, herbergde veel meer familieleden, deels door haar kazerne naar de oost van O.I.L wat latere werd omgedoopt tot het KNIL, via voorouders uit het verslagen leger van Napoleon waar van enkele via Harderwijk naar Nederlands-Indië vertrokken en nooit meer terug kwamen, achterlatend enkele broers en zusters! Neven en nichten in tijden dat grote gezinnen, zonder de “pil” normaal waren!

Als bejaarde verdeeld, gevierendeeld, velen reeds dood! Terwijl menigeen de dood reeds aan kijkt, de rotte geur van het sterfbed, zelfs de vliegen van schrik een beter heenkomen laat zoeken, de wenende bezoeker trotserend, uit liefde voor dat zielige restje, van het eens zo mooi mens, waar het verzwegen leed? Elke morgen bij het douchen afgeveegd werd, alsof er niets gebeurd was? En de wereld om haar of hem heen? Dat ook het liefst zo lieten? Want zo werd gezegd? Wonden moest je niet open maken, terwijl elk goede heelmeester! Weet? Dat dit soms moet, opdat de etter kan ontsnappen, maar nu is het te laat? Nog even en dat zwijgen verdwijnt in een kist of kist en oven, daarvoor een snikkende stoet, terwijl de overledene van boven toekijkt! Nog een keer door het slijk gaat, het leven voorbij kwam, het kwartje viel, alleen de erkenning niet! Nog de eer, laat staan het soldij, oorlogsschaden of erfrecht, wel die trap na! Terwijl in dat geboorteland de Nederlandsche sprookjes in batik gedrukt werden? Natuurlijk hen en schrijver dank voor deze foto van het Indischeplatform 2.0! Terwijl de rijst in de stomer gaat word, voor een nieuwe maaltijd!

Zo als het had moeten zijn? Had moeten wezen? Kwam je uiteindelijk te voor schijn, zo als een vloek je schijnbaar had verbannen, was het je kleindochter en kleinkinderen die jou eindelijk een gezicht gaven!, dat niet alleen, met jou neven en nichten, achter neven en nichten, foto’s, gesprekken, mijn dag kon niet meer stuk en het geluk bleef hangen, alles moest zijn plaats krijgen in de ontstane leegte van bijna 73 jaar en elke dag of maand of jaar ontrold de waarheid! Zich voor mijn ogen, maar niemand kende je geheimen, je nam ze mee in het graf! Tante Lucie ik bezit nu drie foto’s van je en daar tussen jou levens verhaal, verborgen in het eeuwige zwijgen, zo tragisch en kenmerkend voor hen geboren in Nederlands-Indie en daarna Indonesië Terwijl je hier gebleekt door het gebrek aan zon? Je bijna onherkenbaar maakt, alleen je ogen hebben de levensvreugde niet verloren!

Het jaartal weet ik eigenlijk niet meer precies, wel dat ik op een dag bij mijn pleegouders op bezoek ging, waar we gezellig in de woonkamer zaten, na een poosje stond Jan op en ging naar boven! Even later hoorde ik hem naar beneden komen, deed de woonkamer deur open en zei? Dit heb je van oom Co, erfstuk voor na zijn overlijden, maar vraag me niet? Waarom? Er zat namelijk een briefje bij? Voor Bart, natuurlijk staarde ik verbaast naar de dame die me aankeek, ergens half verstopt tussen de spinnen webben, dat was de uitstraling van het schilderij, maar ik had geleerd! Één gegeven paard kijk je niet in zijn bek! Dus deed ik dat ook niet, er zat een vergulde gouden lijst omheen, waar achterop een stikker zat met de naam van één kunsthandel uit Den Haag en achter één doorzichtig plastiek hoesje één kranten knipsel, betreffende de schilderes, dit schilderij is trouw mee gegaan, naar de ateliers waar ik werkte, waar die strenge blik mij achter volgde en in de gaten hield! Was dit ? Oom Co zijn gedachten, dat ik goed mijn best zou doen? Want ondanks dat ik het krantenbericht had gelezen? Was de reden me nog steedsniet echt duidelijk? Zijn liefste neef was ik vast niet? Stortregen, noodweer in 2017, overstroomde mijn huisje, met eigenlijk alles wat ik bezat, die nachtmerrie, herhaalde zich 7 X in een week, bij het opruimen de week er na, met gelukkig veel vrienden, kwam het schilderij en lijst in stukken buiten, om te drogen in de zon en de totale ravage voor de verzekering tentoon werd gesteld! Het krantenbericht was naar God en de lijst? Op de schroothoop, maar het schilderij was op een triplex bord geschilderd, wat verborgen was achter het karton op de achterkant, dat het geen doek was? Wist ik wel! Jaren later heb ik, met een vergrootglas geprobeerd de handtekening te ontcijferen, zonder resultaat, achterop stond wel in sierlijke snelle letters, met potlood geschreven één naam, één straat naam en nummer en de stad leiden? Niet anders verwachtend dat dit uit studie periode van oom Co zou wezen? Terwijl ik gisteren bedacht, een achter nichtje dit schilderij te schenken, zodat het in de familie Meihuizen zou blijven, nog voor ik deze wereld zou verlaten, bekeek ik vandaag, via internet de naam die achterop geschreven stond Giselle Kuster Groen Hovenstr. 8 Leiden en met vette letter op de kop een 10, vermoedelijk nummer uit een expositie van haar, maar kijken naar het portret (zelf) of iemand anders? In een klooster geschilderd,? zich zelf als een non? Uit een vorig leven of in de toekomst? De mix style van het wapen als ondergrond voor haar handtekening ( bijna onleesbaar) maar juist daarom fascinerend, geschilderd op één gehavende triplex bord, geeft misschien ook haar armoedegrens weer, verwoed nog enig geld te verkrijgen om van te leven? Het geheim van oom Co, zat hem niet in al het opgenoemde verhaal? Het is terug te lezen, als je op haar naam zoekt! Omdat ik geadopteerd was en uit Indonesië kwam! Was het “die” link, wat oom Co de gedachte bracht? Deze geef ik aan Bart, natuurlijk had hij het ook aan zijn échte achterneef Rob Meihuizen kunnen geven, maar deze kende zijn Nederland-Indische band en familieleden, het geen bij mij, van moeders kant, van flarden aan elkaar hing en nu mijn stamboom moederskant bijna compleet is vanaf ongeveer 1500, was het vandaag door beslissing dit schilderij over te dragen, aan mijn achter nichtje Fleur, als dank voor haar jaren inzet van het geslacht Meihuizen! En als liefhebster van kunst! Die hoge “macht” die tot deze uiteindelijke ontknoping kwam!

Op het moment dat je er niet was, waar ook al die andere belangrijke personen ontbraken, dat moment dat die hand met een oorverdovende klap neer kwam, die mij voorover deed slaan, als een klok met versleten tanden, waardoor de wijzers na het hoogtepunt, even op de tijd vooruit liep, dat ene moment waar mijn wereld uit elkaar spatte? Waar het besef “alleen op de wereld” niet in boekvorm bestond, maar in een harde werkelijkheid, dit terwijl mijn hoofd gloeide van de pijn, die pijn die uitstraalde als in een delta van de Mekong of heb U liever de Biesbosch omdat dat dichter bij huis is? Het is ook om het even, terwijl het half was, vol wrok, vol pijn, vermoedelijk door de persoon die het vonnis voltrok! Als drijfveer voor haar handelen, naar iets kleins toe, zonder een verweer kunnen geven, waar alleen de kreten van pijn, die schreeuw van ongelijkheid, als bevrediging, als voldoening van wraak, waar deze persoon ooit zelf slachtoffer was, van intense verkrachtingen, een mens onwaardig! Alleen zo kan ik het begrijpen, wat me is ontnomen en die gehate beweging, die uit het niets verscheen, keer op keer, waar je, je niet op kon trainen, pas tot je doordrong, als het te laat was en je, je daarna je afvroeg waar zijn al die anderen, die anderen die in mijn leven ontbraken, dat ene moment uit mijn leven en die miljoenen momenten in mijn leven daarna? Terwijl ik in mijn leven moest vechten mijn eigen hand niet te verheffen, ook al was dat tot mislukken gedoemd! Dat is misschien wel het pijnlijkste, van alle pijnen daarvoor, ondergaan in die momenten dat jullie er niet waren, om me te beschermen tegen dat monster en de monsters die volgden en het monster wat ik zelf werd, geholpen door duizenden kwelgeesten, miljarden gedrochten en als pleister op de wonden? De dag dat jij weer in mijn leven! Heel even terug kwam! En al die andere deed vergeten, dat intense gemis, misschien wel? Dat wij beide door een verschillende, doch gelijke hel gingen! Waar geen einde aan bleek te komen, vast geplakt aan die rode loper van het leven, die af en toe met de mattenklopper er van langs kreeg!

En zij wilde mij nog wat vertellen, als of zij de dood reeds voelde aan komen, als of ze iets recht wilde zetten, als of ze de stof wilde verwijderen in die glazenkast? Met alle voorwerpen uit dat ver verleden, diep verborgen om de schaamte en het leed, voor eeuwig te begraven en elke getuigen daarvan en de levende in zwijgen te hullen, terwijl binnen in deze wezens, de waarheid reeds schreeuwt om erkenning, wisten zij veel, ook mijn vader, was geen uitzondering, toen zijn gehaaste woorden! Mijn oren binnen drongen, woorden snel en gehaast, nog net niet afgebeten op de grens van oorlog en vredes handelingen, die hij zelf nog aan het verwerken was, onbewust en zijn woorden, kwamen ook uit dat andere oor, niet echt begrepen. Want daar waar die oren aan vast zaten? Dat hoofd verlangde naar hem, hij die onze redder was en mijn zusje kijkt op de achterbank van auto, hoopvol toe! Maar naarmate de stroom van woorden vloeien, vind die blik de vloer! Een volwassen man-Soldaat-vader verteld zijn verhaal, ik kon slechts zwijgen, zelfs de tranen van teleurstelling zaten geklemd, in dapperheid, terwijl bij die gedachte nu? De tranen stromen als of de wereld huilde met alles er op en aan! Terwijl het om mijn onvolmaakte wereld ging en daar was iemand? Yvonne die op het balkon in IJburg, zo aan het IJsselmeer, zo Hollands als het maar kon, mij wat wilde vertellen? Tot haar ogen de mijnen troffen en zij in zwijgen verzonk en nooit zijn deze woorden uitgesproken, nog de weg er naar gevonden! Wel dit bericht, die me brengt, bij mijn idool, mijn redder, die me zo voor de trein gooide, waar ik plat gereden bleef liggen en nu de moderne geschiedenis wetenschappers over mijn restanten heen walsen, de ruïnes van mijn moederland, als of “zij” mijn lijdensweg willen rechtvaardigen, tegen de misgokte nederlaag van het vaderland en dan zonodig moeten dekoloniseren in belang van ego en een goed belegde boterham! Claim gevoelig? Het is wat!

En zo in dat op maat gegoten harnas, geperst en met een schoenlepel ging het allemaal veel sneller, maar niemand die ooit dat harnas gecontroleerd had? En de brieven van toen, zo lang geleden, overgebleven uit de Erfenis van mijn lieve pleegouders, die slechts in begeleiding van de jeugdzorg, zij die het juk bedachten, over mijn toch zo tengere en gehavendere schouders, terwijl ik me nu afvraag of dat harnas niet? Reeds. In Indonesië gesmeed was, met alle snode plannen er reeds in? Zo strak, dat er geen uitweg, ontkomen was! Zo lees ik dan terug op een klein velletje, ergens uit een klein boekje, de namen en data van mijn ouders, zus en zelfs mijn half broers en zusjes, mijn Nederlandse opa en oma en dat ze op moesten schieten met de adoptie! Want? Haast was geboden! Want anders zo ik zonder ooit in Amerika geweest te zijn, het Amerikaanse staatsburgerschap krijgen, daar mijn vader het Amerikaans, burger wilde worden, dat te voorkomen zat reeds in gebouwd in het harnas vermoedt ik! Bij deze zelfde papieren, vond ik rapporten 1964-1965 en 1965-1966 en daar stond duidelijk de impact van deze adoptie, niet alleen officieel de naam veranderingen, maar ook het eerste jaar nul verzuim? Door die impact in dat tweede jaar gingen de cijfers schrikbarend omlaag, door de bezoeken aan de rechtbank en een week waarin ik weg liep van school, waar de school vertwijfeld belde of ik als je blieft, terug wil komen, want de leerlingen waren in staking gegaan? Wat een eer? Maar ik zond op wraak, dus 4 dagen later ging ik weer naar school, nog een baantje er achter aan en avond school! Maar dat Harnas zat niet lekker, dus zwerven en Nederland is dan groot en dat harnas werd er niet lichter op? En ik dat toen zelf al niet begreep? Waar en waarom dat harnas klemde, omdat dit met waarschijnlijkheid voor heel iemand anders was gemaakt? Bedoeld voor een heel ander persoon, als dat! wat van mij geworden was in de loop der jaren bij die landing op Schiphol, als of het helemaal geen zachte landing was geweest! Eerder een crease, een te pletter geslagen kind, slechts bij elkaar gehouden, door de kou, die hem omringde, te zien aan zijn adem, die het landschap de landingsbaan, veranderde in witte sneeuw! Al vorens warme armen hem omklemden!

Zo als ik haar nooit recht in de ogen heb gekeken? Misschien ooit één keer? In het begin, toen ik nog viel voor haar schoonheid, zo als mijn vader, voorgoed verslaaft was aan haar? Niet beseffend hoe ik onder dit mens heb geleden, waardoor ik als net twee jarige, kersvers, verschoond uit dat( ontkende kamp) die onbekende arts die wonderen had verricht om van een zwaar verwaarloost, opgezwollen van de honger, bijna geen haren op het hoofd, van de luizen maar niet te spreken, was ik vol vertrouwen, omdat( vertrouwen) me alles liet overleven, wist ik veel wat nog komen zo? Vond het tot nu toe al erg genoeg? Daar waren mijn zus en ik het wel over eens, terwijl mij wel opviel, dat zij? Mijn zus, soms ontbrak in mijn geheugen, als of zij in een andere wereld woonden, met andere mensen en dat bleek ook zo, want ooit stal ik eten voor haar, dat ik er van langs kreeg, was niet zo belangrijk? Mensen weten niet wat het is! om honger te hebben en zo kwam ik bij haar! Dat mens! Tussen al die gaten in mijn geheugen, keek ik liever naar de grond! De grond was ineens dichterbij? De afstand was ook snel overbrugd! Een klets, één duw, één schop, een stomp, voor je het wist lag je daar, als of je een verhouding had? Als of dat ondervoed zijn, ongewassen, op blote voeten? Mijn veroordeling was? En soms lag ik al in de armen van de grond, die mij probeerde te troosten! En dan kreeg ik nog een stamp extra, als of zij dacht dat ik nog dieper kon zakken? En zo werd ik vrienden met de vloer, van hout, tegels, linoleum of van aarde of kolenhok, die trappen uit Amsterdam, zijn zo beroemd omdat ze zo stijl zijn, dat moest wel, wegens ruimte gebrek, ik kreeg er een ander gebrek van? Duizelig, braken, pijn, vooral dat laatste en ook steeds minder vertrouwen en tegen beter weten in, probeerde ik het steeds weer op nieuw! Dat vertrouwen? Maar kwam niet verder, als leren val breken, dat kwam me jaren later goed uit bij judo les, maar zover was het nog niet! Toen al wilde ik sneller vooruit? Ontsnappen! Maar er valt niets te ontsnappen, laat staan snappen, terwijl ik zelfs al Amsterdamse woorden leerde en later Haagse, die vloer, die ondergrond, maakte een dof geluid en mijn botjes kraakte af en toe, die bult achter op mijn hoofd is zo vergroeid, dat je die nog kunt voelen en vroeger viel het iedereen ook op! Als je me over de bol aaiden, maar wie doet dat tegenwoordig nog? Niemand? Dus die afwijking, litteken en andere littekens zijn gewoon onzichtbaar geworden, behalve in mijn ziel, die littekens zijn vervormd, vertekend en soms weten ze niet eens waar ze aantoe zijn? En terwijl ik met bijna gesloten ogen naar haar richting, haar omtrek schichtig probeer te kijken, die klap probeer te ontwijken? Terwijl steevast word gevraagd of ik in de kast of aanrecht kast wil zitten? Welke keuze heb je dan nog? Net twee? Net drie? Net geen vier jaar en toen was dat ieder geval afgelopen? Maar groter onheil moest nog komen, uiteindelijk had ik daar “patent” opgekregen? Wie dat bedacht heeft weet ik niet, maar het zal wel weer één beterweter of betweterige ambtenaar of sociaal werker zijn geweest? Terwijl als ik dood geslagen was of dood onder aan de trap zou liggen, het uiteindelijk afgelopen zou zijn die pijn! Zij en hij geen kinderen meer en mijn zus een rot leven bespaard, want dat bleek ook een hel! Dan had ze voor mij naar het kinderhuis gemogen? Of mijn vader begon aan zijn derde vrouw? Want de zielige man van een moordenares, zou vast weer snel een liefje vinden, misschien hoefde mijn zus niet naar dat kinderhuis en buiten Roy mijn halfbroer werd er andere kinderen geboren uit die nieuwe vrouw en zou ik in mijn graf over hen waken! Maar dat is dus niet zo gelopen, niet zo gegaan? Maar ik moest wel gaan en er tegen aan, terwijl mijn hoofd zwaar aanvoelde en nergens steun vond, de steun van mijn zus ontbrak en eigenlijk alles ontbrak, zelfs die vloer, die trappen, trap of klap of klets, gootsteen kast of de kast, waar je je hersens aanstoot, waardoor ik wist, dat ik ieder geval hersens had? Ook al duurde het tot mijn 16e dat het kwartje viel en toen een gulden werd en daarmee het nieuwe ongeluk geboren was en ik op mijn knieën lag, op de grond als of ik een oud familie omhelsde, als of me duidelijk werd dat je aan die grond niet kunt ontsnappen en dat het niet uitmaakt wie je daar neer smakt? Alleen een ding weet ik zeker? Opstaan, steeds maar weer opstaan!

Dit was de krib, waar die grote gedachten geboren werd? Heel wat anders dan een kerststal, zo rond kerstmis, waar ik eigenlijk nooit echt oog voor had! In het snel voorbij lopen, als deze opgezet werd, als een strohalm voor mensen, voor ze zich vrijwillig van het leven zouden beroven, in deze zo donkere dagen, tijden, want donker kan het ook! overdag zijn, zelfs in de volle zon? Terwijl duizend mensen zingen om je heen, die inktzwarte lucht, gehuld in de stank van zwavel en scherp stinkend als zwavelzuur, voor mocht je het eerste in het donker niet gelijk ruiken? Een mens kan soms rare dingen doen of bedenken, terwijl die stal daar is voor “hoop”? Terwijl ik naar de hoop stront kijk van de ezel, waar de keutels van de schapen in het niets vallen? Zonder dat ze een neergaande beweging maken, omdat alles hier maalt in mijn hoofd en zo liep ik naar de markt, zo de Voerweg af, over langs het Hollands-Duits gemaal, achterlangs en ging zitten bij die krib en zag mijn leven voorbijkomen, gaan en begreep dat het zo niet verder kon? Niet wetende dat het nog jaren zou duren dat die lichtflits, dat “besef” nog jaren zou duren, als straf of als een beloning, als een weg die ik moest bewandelen en omdat ik alles achter me moest laten, zo als ik ooit eerder, alles achter moest laten, wat weer laten een verlengstuk van mijn leven werd, of als dat kind in die krib, wat ik niet wilde of durfde te zien, ik zelf was, hopende op die warme handen, die zich over mij ontfermde en bij deze gedachte, kocht ik snel warme wanten, want mijn reis zou lang worden en bar? Dat had ik in het schitterde water spiegel, met de brug er in gezien en mocht je daar? “nu” zitten en je zonden overdenken, wees niet bevreesd als de gedachte je bekruipt uit het niets? Dat je moet vertrekken? Dat is echt beter als een koord, het is ook niet duidelijk wanneer en dit laatste is de hoop die ik je mee wil geven, het komt wel goed, alleen wel heel anders, als waar je nu zit!

Alleen op de wereld, is niet alleen een boek? Alleen op de wereld is een resultaat van gebeurtenissen, zo complex! Alleen op de wereld is ook een gevoel, een gevoel wat je nooit zal verlaten, hoe stevig je die beer zijn poot ook vast grijpt , slepend over de grond, langs je benen, in die korte broek, je korte mouwen van je shirt, wit als sneeuw? Terwijl daar onder, je lichaam en geest, doordrenkt zijn van gestold bloed en die beer van wol is geduldig en absorbeert die pijn en het is of hij zegt? Treur niet, dit terwijl hij om de hoek van de straat vliegt, door de snelle beweging van het kind! Dat heil zoekt! Naar een betere waarheid! Een beter leven, terwijl van binnen de illusie, allang was geknapt, maar de ballon van de wens, de hoop weer liet stijgen, omdat alles zo snel in een kinderleven bleek te gaan? Terwijl bij het ouder worden de tijd stil ging staan, die hand langzaamaan ontspande en dé grip op de beer verslapte en achter in het stof van het leven, verdween! Voor altijd verloren, alleen op de wereld! En ik met een paar grijzen haren, denk terug aan dat moment en kan hem niet meer vinden? Vergeefs speur ik mijn handen af, waar je ooit aan kleefde, een herinnering, bitter door gal en pijn, maar ook jouw warmte en troost, nooit uit gesproken in woorden, slechts met dat grote gevoel, zo denk ik vandaag aan mijn grootste troost, mijn levens redder in de nood, die ik net al alles in het leven verloor! Wat ik er voor in de plaats kreeg is anders, is nieuw en minder vertrouwd en voelt ook niet zo warm aan? Als jij mijn beer uit mijn jeugd!

Onderzoek duurt jaren, van je zelf en dan wie eigenlijk je familieleden zijn? Zo pijnlijk? Dat als je het? had geweten je leven anders was geweest! Inplaats met lijken te stoeien, of reeds dement/bejaarde achternichten, zodat je de vragen zelf moet zoeken en al kun je niet in ieders hoofd kijken, toch krijg je een duidelijk beeld, hoe ieder gezin, zijn eigen weg moest gaan, zoeken, voortijdig neerstorten als aan geschoten wild, door ziekte, schuw geslagen, huidziekten, zenuw trekken, kortzichtigheid, niet qua opleidingen, mocht men dat denken, bij het lezen van de stukje, want steeds komt het er weer op neer, dat de bres die geslagen is? In de gemeenschap (al willen boze tongen deze gemeenschap ontkennen?) van de oorlog in Nederlands-Indië en later Indonesië? Dit slagveld, de gesmoorde kreten op sterfbedden, verzorgings huis of door huishoudelijke zorg/ familie word opgevangen? Spreken ander boekdelen, laat staan het in nu bijna 77 jaar later, gereconstrueerde verloop, van wat,wie, waar? gedaan heeft of zou willen hebben gedaan, was het niet dat je je mond moest houden, omdat klagen niet netjes was! En zo konden deze mensen ziekten beelden krijgen, omdat dat hoort bij mensen die niet gehoord worden, nog naar geluisterd, nog begrepen! Omdat dat beter uitkwam en goedkoper was, wat niet weet, wat niet deerde, maar dat spreekwoord bleek niet te kloppen? Dat spreekwoord was een verzinsel, zo als alles een verzinsel werd, zelfs in een kinderhuis, in een kinderhoofd en later groter mensen hoofd, terwijl dat hoofd in de schoolbank denkt, wat lul je raak en zelf lag je tussen wal en schip en of je nu naar boven keek of naar onder? Het werd er niet beter op! Vluchten hadden we allemaal al gedaan, dus dat hoef te niet meer, zou je zeggen? Maar vluchten voor de demonen in je hoofd, die je gratis mee gekregen had, door wat daar in je oor verteld werd, wat je ogen echt hadden gezien! En dan niet eens weet hoe je dat allemaal over je lippen naar buiten kunt krijgen? Ga er maar aanstaan! Zo sta ik daar aan! Niet alleen gelukkig, stel je voor, je zou ter plekken, dood neervallen van de schrik! Want bij dat graven heb ik de meest erge dingen gevonden, gelezen, herkent, begrepen hoe ik met zo vele? We dingen konden weten, zonder dat we het mochten weten? Die stille kracht! Die zelfde kracht die ik kreeg om op zoek, te gaan naar mijn familie, als het waren een soort kruistocht? Maar niet alleen? Al voelde het wel zo aan? Waardoor ik net niet voor DonQuichot werd uitgemaakt, en al die namen? Word er nog duizelig van, als of ik een groep renpaarden aan het mennen ben, want alles wil een ander kant uit? Terwijl de slangen gif willen spuiten in je ogen en oren, of documenten laten verdwijnen? Dan luister ik naar schuchtere vragen, van links of recht, aan de overkant van de Oceaan of misschien Amsterdam-Utrecht-Den Haag-Londen-Parijs of Berlijn-Kopenhagen-Bandung-Djakarta-Singapore en ander indisch4ever wel en soms heb je van die mensen die zeggen het viel wel mee? Het was niet zo erg? Om vooral? Die pijn niet nog een keer te hoeven voelen, van wat daar werkelijk gebeurde, het leven met een gebroken hart, terwijl je in je leven vergeefs de Velpon pakt, ( die zijn naam ook al niet waar maakt ) je familieleden aan elkaar plakt! In de hoop dat het nooit “ZO” was, als dat het op je netvlies staat geschreven en in je hersenstam gegrift, die vleesschaafmachiene die in je hoofd te keer gaat, vergelijkt de beelden in tijd en jaar en de plakjes met gegevens, worden vergeleken, en zijn gewoon een blauw druk van dat hoofd op die schoolbank, moedeloos neergelegd, verdrietig!

Onder de door mij ingebeelde, opgetuigde kerstboom, waar natuurlijk de cadeautjes ontbraken en de kerststal, kreeg ik hele andere geschenken? Het duizelde me een beetje, door die inkijk in tijd en ruimte, nieuwe tantes, nieuwe ooms? Geen surrogaten, geen net als of en dan niet eens meer beter weten, het vervormen van de werkelijkheid, iets waar men zo druk mee is( in de geschiedschrijving) en ik zat daar midden in? Als of al die drugs niet genoeg waren? Werd ik bij mijn aankomst in Berg en Dal bedwelmd met de wens van twee ontzettend lieve mensen, die hun droomwereld, droomwens in vervulling brachten en zo kreeg ik nette kleren voor als we naar ooms en tantes, neven, nichten, opa en oma gingen, misschien scheelde het in beladenheid, dat van mijn pleegvader zijn ouders allang heen waren gegaan? Anders was ik natuurlijk het spoor helemaal bijster! Geraakt! Later kwamen al die vrienden bij! Die geen vrienden bleken of die ik kwijt raakte door mijn totaal verwrongen gedrag, waar ik gevangen zat en iemand de sleutel weg gepleurd had? Zodat ik de weg compleet verloor! En nu onder die ingebeelde boom kwam het echte verhaal boven, nog echter als dat kerstverhaal, waar je als kind met rode oren en verlangen naar luisterde, zelfs al zijn ze allemaal dood! Het maakt me blij, kun je de verwarring begrijpen? Maar ook die nieuwe bril? Die andere kijk? Dat ander landschap? Die andere ingebeelde kerstboom en dat compleet andere kerstverhaal?Met vier ander wijzen bij de stal en een ster! van uit een heel andere hoek belicht, een herschreven boek, waarin oorlog, nederlagen, verlies, dood, weeshuizen als een rode draad door de geschiedschrijving ging en dat ik daar met hun, maar ook dankzij mijn pleegouders? Die rode draad heb mogen doorknippen!

Twee jaar geleden kreeg ik via Geneanet een link van een van mijn verre voorouders van mijn oma haar kant! “Marchant“ nu heeft het me jaren gekost met mijn trouwe mede onderzoekster Liesbeth om die naam uit te pluizen, vaders/ moeders/ kinderen/ van kinderen via allemaal steden en landen, continenten, eigenlijk net zo raar als mijn komt naar Nederland, over Nederlands-Indië waren jammer genoeg weinig documenten te vinden, behalve de sporadische huwelijks akte, en natuurlijk de volledige ontbrekende data vrouwelijke huwelijks partners van Inlandse afkomst, die door de almachtige heersers geen recht op data of achternaam hadden, als die ze door huwelijk kreeg en soms een voornaam! Mina- Sophia- Cornelia! Met het zoeken in der loop van jaren zag ik dat na de nederlaag van Napoleon, de voorouders moesten vluchten naar toen België, richting Harderwijk en vandaar over zee in het Nederlands Indië Leger, enkele kinderen bleven in Nederland in weeshuizen (Veenhuizen) en ander Amsterdam of Nijmegen, via via kwamen we bij hun voorouders uit, met klinkende namen, al dan niet goed gespeld, geschreven en zo heb ik officieel een verre/ verre heel erg verre, toch dichtbije neef gevonden, het DNA had zijn werk reeds gedaan, maar zijn gegevens, zorgen nu voor documenten en foto’s hij stamt af van professeur(leraar) Jean René Koenig 1758-1823 uit de Alsace Bas Rhin France, dit met dank aan neef Yves Bessis, waarmee ik maar weer besef? Wie zoekt? Zal vinden en dat een kans van op duizenden is, want van al die zoekers? Liep ik hem als het waren tegen het lijf, met dank aan Geneanet-MyHeritage-Stamboomforum en al die mensen die daar achter zitten, dag in dag uit!

Al kende ik door het onderzoek de familie naam, met al zijn vertakkingen, met al zijn tragedies, hartverscheurend, hemels tergend, terwijl de vader trots zijn medaille op zijn borst gespeld heeft! In de hoop dat deze bescherming zou gaan bieden aan zijn gezin, terwijl ik jaloers kijk naar de warme kleding van zijn kinderen, de op elkaar, tegen elkaar, dit dapper kijkend gezin, wat net als ik, gewoon gaar moet wezen, van die verrekte tocht, want hoeveel tussen stops hebben ze mee gemaakt? Hoelang duurde hun reis? Zo zijn er duizend vragen, die deze foto bij me op roepen, zouden zij? Toen ze eindelijk aan kwamen? Ook half bewusteloos zijn van de kou? Zo als ik hem heb ervaren, terwijl ik in de armen van mijn even daar nog voor, onbekende opa en oma in de armen vloog, waardoor die kou schokkende, ervaring heel even vergeten werd? Tevens ben ik dan zo bij? Om een groot gezin te zien, waar van de kinderen ieder geval, nog wat steun vonden bij elkaar in deze cultuur schok, in tijd en ruimte, tussen wal en een luchtschip! En dan buiten die dappere vader? Kijk ik naar die duizendpoot van een moeder? Want daar sta je dan met je gezin? En alles moest nog komen, geen lieve vader of moeder die je kon redden! Uit het onderzoek bleken sommige families hun ouders wel me genomen te hebben! Wiens taak het werd de kinderen te verzorgen, al dat wasgoed aan de lijn, nog met de hand gedaan, wassen spoelen en tussen door die hongerige kelen vullen, die knorrende buiken, dat vreemde eten? Een vreemd bed, andere geluiden, zelfs het bed is anders, nog maar niet gesproken? Over de mensen om je heen? Deze foto is van October, dus stel de kou van begin februari voor in korte broek en wit trope hempje, blote voeten op die betonnen landingsbaan, maar ook voor deze kinderen moet de verbazing van hun gelaat af te lezen zijn geweest, een gelaatsuitdrukking die net als hun kleur door de tijd zou verbleken, zij gingen samen met mij door dat mistlandschap, gelukkig hadden ze elkaar, om elkaar vast te houden, iets wat ik erg heb gemist en uit woede misschien ook van me afschopte, dat krijg je als verstotene, verstotenen uit je gezin, een boot zonder passende zeilen, aanmodderen, improviseren, dat van dag tot dag, zat er bij geboorte reeds in! Misschien is dat ook wel mijn redding geweest, wat we gezamenlijk als gemenen deler hadden? Ons moederland, dat blijft altijd aan ons knagen, de binding met onze oermoeders en vaders, we hebben het over ons andere gedeelte ik! Daar waar onze stamboom doodloopt, omdat als minderwaardig, het noteren niet nodig werd gevonden? Of omdat verondersteld werd dat het de geschiedenis niet volgens Nederlands geschiedschrijving overeen kwam! Untermenschen! Om dit nu? Te accepteren “moeten”we het zien als tijdgeest! Zei de verkoper/koopman!

Dus dat was jij? De foto die ik nooit kreeg te zien, je tweede huwelijk? Zelfs dat drong jaren later pas tot mij door? Zo verdoofd was ik toen ik wakker werd in dat kinderhuis en alles wat daarna nog kwam, die jas herken ik wel, die had je aan als je in Berg en Dal kwam, bij villa Kerstendal in je VW kever, je hebt zelf nooit de beleefdheid gehad deze naar me op te sturen en mijn halfbroer Ronald, dacht vast voor er iemand dood gaat? Maar dat is fictie! Het was zijn vrouw Linda, die wilde weten wie deze vrouw naast hem was? En ik? Na al die jaren van onderzoek wist van welke datum exact het was, je trouwdag in Nederland 1952 ! En de schrale troost blijft mij, deze foto te delen met familie, als een herinnering? Wie jij was, want die pijn! Is nooit versleten en in menig graf bedolven!

Het heeft jaren geduurd? Deze mooie opgedofte foto? Een foto met vraagtekens, gevonden in één nalatenschap, in een mapje apart, zo weg gelopen uit “foto zoekt familie”? Deze foto komt uit de nalatenschap van mijn nicht, mijn opa de link, de dochter uit zijn eerste huwelijk, daar het kind van? Een? van de zo vele! “spoelde ze aan in Nederland, net tussen wal en schip en deze foto was daar zeker blijven hangen? Gedoemd tot onbekend? Was het niet! Dat het bijzonder contact met mijn achter/ achter neefje! Om de hoek kwam kijken! Hoelang we naar dit antwoord zochten? 7-6-5 jaar? Van de week zag ik ineens een gelijkenis? Met Emiel Prud’Homme de Lodder, gelukkig heb ik een oom? Die uiteindelijke mijn neef blijkt te wezen? 92 jaar jong, met een geheugen? Waar ik voor zou tekenen! Laat dit nu de broer wezen van Emiel? Frans( François) en mijn lekker kunnen kokende tante Emmy, die op deze foto staan, met hun twee dochters, want zo vertelde Ferry? Roy de jongste zoon, was nog niet geboren, waarmee deze foto ook een globale data krijgt 1937-1938 omdat het jongste meisje in 27 December 1936 is geboren, dus vandaag? Bedank ik mijn neef Ferry, die jammer genoeg! zo verrekte ver weg is, om even bij op de koffie te komen, de foto vertelt me ook meer? De gezichtsuitdrukking, zo ontspannen, maar daarna kom die oorlog en zou alles anders worden en dat verklaart ook de laatkomer? Hun zoon Roy 1947!

Het boek van Dante « De Hel » Stan Hollaardt dirigent van het Gregoriaanse koor Schola karolus Magnus, geschreven door wijlen Prof J. Janssen uit Nijmegen is een boek, wat me twee jaar in de greep hield en nu 10 jaar later, laat ik het nog steeds op me inwerken, Dante heeft naar mijn weten het woord “Drempel” vergeten! Drempels bestonden in zijn tijd ook! Misschien heeft hij dit woord niet geschreven in zijn opwinding, om het verhaal te beschrijven, reconstrueren, want het boek is toch het steeds terug grijpen naar gebeurtenissen, tussen toen en nu, ook al is het boek zo ontzettend oud! En waarom mis ik die drempel in zijn stap uit de onderwereld, naar de bovenwereld? Omdat dat! Die stap in tijd, gebeuren, het klaar zijn er voor! Een drempel op zich is! Geweten, een keuze, beslissing maken, op een weegschaal leggen, gebalanceerd, misschien in de toekomst gekeken en Einstein geraadpleegd? Om te concluderen dat als je van één wereld, in de andere stapt, één drempel moet overgaan, Drempel-barrière-Drempels-barrières dus misschien lagen onder zijn voeten een soort drempels die wij vinden als we een woonwijk binnen rijden? En het bijna zijn hoofd stoten aan de constellatie verklaren? Ten minste binnen mijn ontwerp en geestelijk vertaling van het boek “een mens in wording” net zo drastisch beschreven als het kan wezen, zoals het kan verlopen in een mensen leven! Misschien is dit meesterwerk daarom wel? Geschreven zonder het woord Drempel te benoemen als woord die grote Drempel( beslissing) in het leven, het verschil tussen dag en nacht, terwijl ik net als Dante naar boven kijk! Misschien liet Dante het wel aan ons over? Om onze hersens te breken over deze drempel?

• 

1957, wat ik daar deed wist ik niet en mijn juffrouw Uitdenbogaard nog minder, die haar sjaal, rond haar nek droeg opdat we de “Krop” niet zagen door het jodium gebrek opgelopen in de kampen, een strenge en toch lieve juffrouw, die nooit sprak over wat ze had doorstaan? het hoofd van de school de heer Van het Hoofd, die de naam “Aap” kreeg! Ook een Indo, met een brede lach, waar ik toch wel bang voor was, niet die lach, maar wel die zware wenkbrauwen en die doordringende blik! Onze school hete? De Leerschool? Waarom weet ik niet? Had beter “de school van het zwijgen” kunnen heten? Want het woord “Indonesië” viel daar nooit! Alle andere namen van landen en oorlogen wel, van lang geleden tot de 2e Wereldoorlog toe! Mijn oorlog of ten minste ontkende revolutie, iets wat altijd plaatsvind, na vrede? Want schuldigen mensen moeten altijd gestraft worden. Mensen, slaan dan medemensen in elkaar? Of erger vermoorden, liquideren, van kant maken, in mootjes hakken, hoe beleefd wil je het zeggen? Maar geen van dit alles kwam over iemands lippen? Dus dat heeft dan ook niet bestaan? Waarom al die gekleurde kinderen op school zaten wisten we ook niet? Alleen begreep ik dat ik niet alleen was, voor de rest woonde ik niet meer bij opa en oma, niet bij mijn vader en zijn Hetty, niet in het kinderhuis, maar bij een keurig Nederlands echtpaar en die wisten helemaal niets, van hen moest ik de verschrikkingen van de oorlog met Duitsland aanhoren, op school kwamen de Grieken, Romeinen, Napoleon, Spanjaarden, Engelse en al die andere oorlogen voorbij en zo veranderde mijn vrede op school! In een veldslag, waar kanonskogels, paarden, vaandels, zwaarden, lansen, tanks, denkbeeldig door mijn hoofd suisden, waar door mijn eigen”IK” compleet in de knel kwam, als het waren, werd ik gegijzeld in die nieuwe vrijheid, omsingeld, geflankeerd, door hakenkruizen en Hitlersnorren en ene Napoleon die van ellende zijn hand op zijn buik legde, tenminste, dat schilderij staat me nog steeds voor ogen, net als die woeste Russen? Die volgens een oorlogstripboek, veranderde in ijsberen? En mijn Jappen? TRI soldaten, de rebellen, extremisten, Moslims? Indonesiër, mijn moeder, mijn familie? Mijn zusjes? Mijn halfbroers? (Wat ik toen nog niet wist?) Datal werd verzwegen en zo verzweeg ik me zelf en zo werd ik Nederlander, terwijl op mijn geboorte akte staat Europeaan? Deze kon ik alleen lezen, paar jaren later, door de bij gevoegde vertaling en die naam die daar stond? Werd ook steeds verkracht en zelfs verzwegen, terwijl wettelijk mijn nieuwe naam pas na mijn 15e in zou gaan! Al die psychogeriatrische rapporten, moesten mij zelf vertrouwen schenken in het ontkennen, negeren wat was geweest, het moest het “NU” bevestigingen, daar op school zat geen INDO? Daar zat een Nederlander van vlees en bloed! Terwijl alles om me heen anders schreeuwde, zelfs diep in mij! En dit verhaal? Blijft niet alleen mij achtervolgen? Hen alle die of nog steeds opstaan? Tegen dit onrecht, maar ook al die gene die zich er bij neergelegd hebben, dat de werkelijkheid zo is en was en dan de groep die er een lekkere boterham van eet, eigenlijk niet veel beter als door wie onze ouders in de steek gelaten werden of ontkend, zonder soldij en “blik” is geduldig, mijn blik vol minachting en mild voor alle Nederlanders die er ook niets aan konden doen, want wat je niet weet? Weet je niet? Daarvoor is een “SCHOOL” En al die geschreven rapporten, nergens ooit een echte verwijzing naar Indonesië alleen in kleine letters 27 Januari 1950!

Natuurlijk nooit gedacht, dat de dag zou komen, dat ik zelf om me heen in een rijk verleden kon kijken? Om mij heen “kijk” ik naar de “DOOD” het vreemde is? Dat het me laat glimlachen? bij mijn dierbaren, mensen die me begeleiden in de weg naar nu! Gemengde gevoelens bij duizenden foto’s van hen, die ik pas jaren later heb gevonden? Als het waren uit hun graf, waar ze vergeten en verlaten lagen, sommige ontkent, zonder eer, sommige verkracht en afgewerkt, weggegooid, dit laatste is zachtjes uitgedrukt, eerder uitgerukt, gemarteld, uitgehongerd, uitgemergeld of opgeblazen als een ballon, van hongeroedeem, terwijl bij enkele het zaad nog uit openingen sijpelde en bij andere het rode bloed, van speer,stok,klewang of bajonet, in ander gevallen een kogel, granaat of koord, terwijl er nog steeds mensen schrijven en beweren het viel wel mee? Ja zij zij allemaal gevallen, mijn zus van verdriet, mijn oma om het verlies van haar zoon, mijn pleegouders in eenzaamheid, nadat we de deur sloten achter ons, omdat het tijd was te gaan? Om eigen benen, nog steeds wankel, want als kind ontbrak die hulp, dat is nooit echt goed gekomen, gelukkig wel mijn liefdevolle blik die jullie alle treft, zonder jullie was mijn leven, zinloos geweest, zonder inhoud, zonder die liefde, waar ik altijd naar zocht en nooit echt heb kunnen zien, pas later, nu! En toch jullie spoorde me aan, te gaan zoeken en mijn zoektocht belande in de schatkamers verdeeld over deze wereld, als scherven van het gebroken geluk, met lijm heb ik jullie kunnen verbinden om even dat levenslang gemis, ontwricht gevoel, te voelend als compleet en zo reikt mijn hand, half vergaan naar jullie foto’s, de spinnenwebben schuif ik opzij? Als een gordijn van het theater, want meer was het niet, terwijl volgevreten monsters de wereld om mij heen verscheuren, bezit gaan nemen, tot misschien op een dag ik ook uit het stof word geveegd? Of is het een ijlen hoop? Door een andere planeet?

Morgen is mijn dochter jarig, dat is natuurlijk een heuglijk nieuws, voor felicitatie moet U bij haar wezen? Waarom alleen bij haar? Omdat zij als 3e generatie Indo, mij niet alleen een 4e generatie geschonken heeft? Maar tevens dat de Japanse VLOEK dan eindelijk ten einde moet lopen, dat een nieuw hoofdstuk moet aanbreken, een tijdperk dat geluk moet brengen, van niemand anders? Als eindelijk die Erkenning door de Nederlandse en Japanse overheid! Eigenlijk verdiend mijn dochter een lintje? Zij is een dochter van twee Indo’s, toen nog jong en onstuimig als jongen honden nu een maal zijn, tot dat het zamen zijn niet meer mocht wezen, door duistere krachten, die voort vloeiden uit de geschiedenis van Nederlands-Indie, zij heeft als jong kind deze vloek ervaren, gedweeë ondergaan, in het begrijpen wat er eigenlijk plaats vond! Wat het met haar zelf deed? Tot aan de dag van vandaag terwijl haar Indo’tjes om haar heen krijsen één donker haar de tweede rozig wel beide blauwe ogen, met de term overleven! Overlevers, overlevers zijn? En ondertussen gedwee mee zeulen, in twee verschillende handen, kijken naar beide ouders, vertrouwen hebben, begrip voor hun struikelen, dat vallen en opstaan, omdat er geen andere weg bestaat? Want ik zie ze nog vertrekken naar school met de taxi omdat mijn benen me niet meer konden dragen, in mijn poging om een normaal bestaan, want onze bouwstenen waren gebroken? Zo duurde het dan heel lang? En dan het moment dat ik haar moest loslaten, dat viel voor ons beide niet mee? Ook zij heeft de brokstukken bij elkaar gezocht en begrepen, wat daar de grondslag van was? Van beide ouders één intense pijn!

Al werd je gedwongen, al had je geen keuze omdat soms keuze gewoon niet bestaan? Alleen in hoofden van beterweters, vooral die nooit in de zelfde schoenen hebben gestaan, als jij, ook al menen ze van wel? Als gaf je je lichaam, zonder je hart en geest, al droeg je 80 jaar die verschrikking met je mee? Toch zou ik je kussen! Als troost op al je wonden, in dat gehavende mens, versleten en het is te zien aan je gezicht, ook al probeer je het te verbergen onder dikke lagen smeer? Poeders en vet lippenstift, vooral die felle kleuren, verraden, de aanslag op je lichaam, het doffe poeder je geest en die grijze haren, je stille zwijgen, tijdens het gevecht, waar je zonder het te weten als winnaar uitkwam en dat wat boven, onder of naast je lag? Kwam keer op keer, tot het verschrompeld uit je lichaam gleed een slijmerige sliert als een naaktslak achterliet, tussen je dijen, zo op het laken,soms slechts een matras of kale grond, misschien daar waar je neer gedrukt werd, vastgehouden voor de eerste keer, waar tranen niet hielpen, nog vader of moeder, laat staan God, die hing aan het kruis, voor de bom viel op het dak van jullie huis? En ja toen lag hij net als jij? In het stof op de vloer of grond of bed, misschien je wel aan te gapen, terwijl het bloed van onschuld de aarde beroerde en eeuwen later, grondstof werd tot een groter geheel? Dit laatste als een schrale troost? Om je troostende woorden te brengen, terwijl je ogen, mij aan kijken van ongeloof! Mij lippen nogmaals je voorhoofd kussen, omdat dat de enige plek was, die ze vergeten waren, terwijl je hele lichaam door één gehaktmolen ging en als een worst aan die muur hing, waar al die varkens van vraten, zelfs maden uitkropen en etter uit de vellen kroop, branden nog steeds mijn lippen vol liefde en warmte, voor het offer wat je heb gebracht, opdat anderen niet werden vergrepen, betast, vernederd, vertrapt, geslagen, bespuugd als een beest te keer gegaan over, onder en langs en met je en dit schrijf ik zo op je sterfbed! De dokter zal je eindelijk, echt eens en voor altijd dood verklaren, de schuif van de oven staat al op een kier? Dit verbranden leek je beter, want in een gewoon graf in de grond, was je te kil en deed je rillen van angst, waardoor je geest geen rust zou krijgen, daar waar je zo naar verlangde!

En het leven begon al kut? Ik moest het zelfs nog passeren? Ik! in een zwoele daad geplant in mijn moeders schoot en daar kwam ik eindelijk die verrekte krullenbol? Krentenbol, kale neet, hoopje ellende met een luide schreeuw of was het meer de klap van de vroedvrouw die me van schrik lieten ademen? Ik weet het echt niet meer? Zelfs het door knippen van de navelstreng kreeg ik niet meer mee? Terwijl ik naar kut rook en de geur als het ware veranderde met de jaren in een vloek, als of het moment dat dat kut gevoel me bekroop, bevestigde dat deze geur zelden wat goeds beloofde of beloven zou! Die natte lap, waarmee ik schoon werd gemaakt alvorens in de handen van mij. Moeder te belanden? Ik ben bang dat de vloek al was begonnen en ik de liefde volle armen van mijn moeder nog niet bereikte? Geduld het woord alleen al? Zat volgens mij bij die vloek in begrepen en zou me blijven achtervolgen en zo had ik twee twee vloeken die ik mee moest slepen, tot dit moment kwam ik er nog goed van af! Alleen in een kribje, van staal wit geschilderd, verder was alles steriel! Als of er nog een vloek bij kwam, het steriele van één wachtkamer, het steriele van een kinderhuis, de binnenkant van een legerplunjezak is daar nog een mooie afwisseling bij! Terwijl steriel zo’n akelige bijtende geur heeft, die je ook niet zomaar uit je neus of kleren krijgt, last staan uit een gebouw, of mensen menigte of in gedachten goed, opvoeding tot zedenleer verheven, boven de innerlijke wens waar een kindje in die wieg eigenlijk op hoopte? Terwijl de stront uit zijn kont droop, zo in die luier, ik weet het klinkt niet lekker, maar wat kun je er aan doen? Zo klein zo teer? Terwijl mijn kleine hersens toen al dachten? En hoe moet dat later? Wat komt daar nou van terecht, een pas geborenen, niet liefde vol in je armen nemen? Het enige voordeel is dat het ook anders kon geweest zijn? Dat mijn moeder me wel lekker en liefdevol tegen haar aandrukte en ik hunkerend opzoek ging naar die tepel van haar? Want dat schijnt kind eigen! Aangeboren te zijn? Alleen ik kreeg die vloek er bij en het werd gewoon vloeken, dat betekend meer vloeken op een rij! En zo werd het al niets en als of de duivel er mee speelde, het hield maar niet op? Terwijl iemand vandaag net voor kerst, uit een coma ontwaakt in het IC, terwijl iedereen in een kerststemming is, iedereen in eens je lastig valt met wensen, natuurlijk heel aardig bedoeld, maar met duizenden te gelijk, ik heb het bedanken maar op gegeven, eigenlijk werd ik moedeloos, ik werd even een duizendpoot, van iPad, PC, ouderwetse adresboekje en bel nog een paar vrienden die net buiten oog bereik zaten, niet in mijn hoofd? In mijn hoofd draag ik altijd iedereen mee? Soms valt er iemand uit, dit komt door selectie? Daar kwamen ze dan niet door, beetje voor straf! En mijn straf? Die nog steeds in me zat terwijl ik niets deed? Dit werd me later ook verweten? Je doet niet? Nee natuurlijk doe ik niets? Anders kreeg ik weer de schuld dat ik wel wat deed? Want links of rechts om, het deugde niet, terwijl ik als kleuter van ellende en honger maar ging stelen, een gewoonte die je er ook heel moeilijk uit krijgt, het is net een vloek, het blijft je achtervolgen, tot op een dag ik begreep hoe je dat kon veranderen? Ik ging vragen? Daar had ik nooit van gehoord? Maar het werkte wel? Dat was het gekke, maar dat kwam later, lang daarvoor moest ik nog stelen in dat kamp, ja natuurlijk nog steeds dat zelfde kamp, waar iedereen zegt dat het niet bestaat, zo als al die gevangenen die geruisloos verdwenen of zonder eerlijk proces het gevang in gingen, of documenten die spoorloos verdwenen? Zo als al die godvergeten documenten die ik moet lezen om mensen een naam te geven of kinderen die hun ouders zoeken of familie, hun af komst? Of gewoon omdat ze producten zijn zo als ik, maar dan ieder geval, met een ouder die langer bleef, als de mijne, want dat zat in die vloek verstopt en al die mensen waarvoor ik ook me de Ram BAM zoek, zelfs op kerstavond? Terwijl ik niet eens bij een kerstboom zit, aan alles even de brui heb gegeven en denk aan jullie! vloek, jullie verlangens en wensen, die hier tussen de regels staan geschreven, eigenlijk gillend over deze wereld gaat, maar niemand die het wil horen! Terwijl mensen nog steeds tot waanzin gedreven worden door de hebzucht, van klote klappers met die mooie schoentjes, lonken als of ze Assepoester zelf zijn, terwijl hun eigenbelang boven de mens staat en daar gaat dat kut gevoelen, geur ook over, het is niet alleen lust, nee bij mij niet meer, die tijd is geweest, gelukkig wel, wat heeft dat een geld gekost, terwijl ik beter die trein niet had moeten missen of die kaars wat langer liet branden en toch? Die kilte van die ziekenboeg van het kinderhuis, is als een nachtmerrie? Opgesloten in mijn hoofd, zelfs in die tram, tot aan de deur van mijn nieuwe huis, die marmeren vloer en eikenhouten trap en die witte steriele slaapkamer, waar het kippenvel nog omhoog komt, kruip ik weg, niet wetend wanneer, die kilte ophouden zal en als ik in je ogen kijk?

Je ging te vroeg, jouw kaars was opgebrand, van al je zorgen, had je ogen altijd half dicht geknepen, om beter te kunnen zien? Of was het zo als ik het zag? Is het echt waar? Wat ik zie? Ben ik wel op de juiste plek? En als of je steeds aan het denken was, bedenken, naar een oplossing zocht! En soms met een diepe zucht je hoofd weg draaiend! moest beseffen dat er niet aan te ontkomen was! Het « verdoemd » zijn! Niet in nog uit weten, bij gratie God beslissingen nemen, die je in je verschrikkelijke jeugd heb beleefd, meegemaakt, je schreeuw van afkeer, verschrikking, van woede, van onmacht, dat vrat aan je, heel langzaam, jaar na jaar en steeds, schraapte je alle moed weer bij elkaar en je riep ook altijd « mijn God « als of hij je kon helpen, beschermen, zo als je als kind in gedoken in je bed lag? Of er onder met een kussen over je hoofd om maar niet het geschreeuw te hoeven horen, de rebellen door de straten of rond om het kamp, waar iedereen zei dat het niet bestond! En wij wisten wel beter en jij werd nooit meer beter, je sleepte die last met je mee en die van mij en eigenlijk sleepte we elkaar? Sporen achter latend over deze aardbol, jij naar recht ik naar links of was het anders om? Wij draaide met de aarde mee, we liepen tegen de aarde in, tot het punt dat we elkaar los lieten, terwijl onze vingernagels langzaam het einde van ons zamen zijn betekende, terwijl ik had gehoopt dat ik geen nagels af gekloven had, dan had ik nog een fractie van één duizendste seconden van je aanwezigheid kunnen blijven genieten, terwijl jij je ogen half dicht kneep om te kijken waar heen? En toen bij mij het licht uit ging? En weet niet eens hoe lang? En alles vervreemde, de lucht om ons heen was anders, was kil en koud en ik weet die witte muren en marmeren vloeren, als op een wolk, zo stil en die zelfde stilte van jou was snel af gelopen, jij moest weer helpen, zo als een werkster deed, zoals een kleine Babou betaamde, ook al was je daar niet voor geboren? Nog voor bedoeld, het leven van een slaaf te lijden, het lot in eigen handen nemen zou jaren duren, terwijl je steeds je ogen iets dicht kneep! Om te kijken of je op de goede weg zat? Om met jou woorden te spreken, « Want je weet maar nooit » jou en mijn leed hebben we moeten delen en steeds vandaag aan de dag, werd ons leed gedeeld met al die kinderen uit Nederlands Indië -Indonesië die versleept werden en boven dien de frustratie van hun ouders als één stortbui hebben ervaren zonder en paraplu of afdak om te schuilen en de mensheid piste er nog eens lekker overheen! Voor mij heb je je ogen nooit echt gesloten! « want je weet maar nooit! »

Waar ik naar zocht, waar ik naar verlangde? Al was het maar voor even! Was het maar om die helse pijn te verzachten, was het alleen maar om te voelen dat ons lijden niet voor niets was geweest, voor jou en mijn half zusje, voor gestorven Beatrix en het lijden voor mij nog steeds, onophoudelijk zijn die scheuten van pijn als ik naar films kijk, boeken lees, de ontkenning van onze regering, de foto van museum Sophiahof in Den Haag, waar een feest stemming is om een etensbakje, als je er meerdere hebt een (rantang) geheten! Toen eieren uit protest door de lucht vlogen, het doelwit raakte, wit op wit met geel afdruipend, die groepen mensen jaar in jaar uit bij Ambassade, met spandoeken en al die gesmoorde kreten, vertwijfelde daden, onnodige doden, nog niet te spreken van de gijzelaars of gijzelingen, gegijzelden, het afgrijzen op een ieders gezicht, waar de schreeuw “als schilderij” op doek, in het niet valt, waar de grafzerken en verzamel graven en vooral die laatste, niet in staat was, ze allemaal te herbergen, die verloren werden onderweg, straat, kampong, rimboe, rivier of zee, net als bij jullie, zal nooit die bos rozen, bloemen je bereiken, nooit zal die aangestoken kaars zijn weg kunnen vinden, in die ruimte tussen toen en nu, laat staan? Staan in een vaas voor je grafsteen en nooit zal ik meer weten hoe het was, jou geur, jou tedere vingers door mijn oedeem haar, of buik, die toen de pijn verzachte, alles wat aan jou herinnert! Hebben ze vernietigd, zelfs rondvragen bij de familie was summier, je broer die wat kon weten was al dood, het noodlot zou ook mij blijven achtervolgen en zo verwelkt die roos in mijn hand en wacht ik op de dag dat ik eenkeer? Een verlenging van die dorre steel zal worden, terwijl langzaam de levens sappen verdampen, mijn huid verschrompeld en als perkament door de wind? Verwaai naar jou!

Zo kwam per post het boek “Lichter dan ik” de leuke anekdoten stapelen zich op,het was mijn dochter uit mijn eerste huwelijk, die me het opstuurde! Terwijl ik het boekje uitpakte, de eerste bladzijde open sloeg, kwam ik de naam van haar moeder tegen met een jaartal 2019, dit was het jaar dat het boek uitgegeven werd, ik had de reclames rond dit boek gevolgd en nu was het dan zo ver! Vol verbazing in de inleiding kwam ik de naam Wiggers tegen, een naam die via het familie onderzoek, meerdere malen was gevallen, zelfs een conto en mail wisseling met één verre nazaat te weeg bracht en al lezende, nog enkele bekende namen van kampkaarten of gewoon toevallig zelfde namen, dat laat ik in het midden! Tot daar het begin van dit aangrijpende boek, als of het bestemd was voor alle wezen, verloren, ontkende moeders, radeloos zich zelf van kant gemaakte mensen en ik dacht aan mijn moeder? Ik dacht aan ons uit elkaar gereten gezin, de zwarte grafsteen van mijn zusje in de tuin en dan die leegte, onzekerheid over het lot, van dat misschien vermoorden, door haar eigen moeder of rebel, vrijheid strijder, terwijl de vrijheid er op papier al was? Maar als je niet kunt lezen of vind dat er nog iets te vergelden valt, anderhalf jaar na dato, zo om en na bij of mijn moeder misschien haar stoppen door geslagen, terwijl ze ons zocht? Van daar die brief om geld en drie of vier jaar later, eindigen in de meest afgrijselijke, bloedstollende, kans berekening in een leven, door enkele mensen “Lot” genoemd, bestempeld? Als of er nooit een weg terug zou bestaan? Terwijl in mijn leven, zoveel zij wegen waren dat ik verdwaalde en wakker werd, dat ik nu nog niet weet hoe ik er ooit uit ben gekomen, terwijl mijn moeder ter zielen ging en vast niet met alle heiligen, dit laatste las ik in een bijbel en hoorde ik in ons dorp, waar een grote kerk was, maar waar eigenlijk geen plaats voor mij was, volgens de dorp bewoners! En zo dook ik in het boek en voelde mee! Voelde de pijn en soms een lach en ja, je zult zo’n leven maar geleefd hebben? Soms stonden de tranen in mijn ogen, voor deze vrouw en mijn zusje en moeder en mijn andere zus, die niet meer is? En toch is ze bij me, alleen dat Japanse zusje, ik kan haar niet meer zien en mijn moeder, alleen door haar foto, door haar foto is ze weer werkelijkheid geworden, ze is als Jesus aan het kruis, weer op gestaan? Herrezen! Ik weet het klinkt belachelijk, ben niet eens katholiek, maar in verdriet grijp je alles aan, zelfs de duivel als het uitkomt en zo werd ik een met de schrijfster, werd ik een met Isah en zo ging ik terug in tijd, nog voor mijn geboorte, zo in de tijd van mijn overgrootvader, alhoewel die in 1871 41jaar jong! aan vermoedelijk zijn verwondingen was bezweken, maar het vertelde me veel over mijn opa en oma, over het veelvuldig sterven van kinderen of moeders in het kraambed en het meest sprak me aan? Die stilte, die lege ruimte, van woorden, die verborgen liggen, achter wat geschreven staat, die in gehouden schreeuw, want dat! Maakt dit boek, de roep of schreeuw uit ons moederland!

En als je dan eindelijk je familie stamboom op een rij hebt, buiten de gegevens die de oorlogen, onderdrukkingen van een continent niet hebben overleefd of de documenten bij en na de machtsovername verbrand werden of nog enkele jaren geleden, omdat men vond? Dat ze overbodig waren! Heerlijk hoe een regering en overheids organen dit wel even bepalen, waardoor ik als een van de vele Indo’s gedupeerd ben, als ik dan zo naar het overlijden kijk? En begraafplaatsen? Dan sluipt bij mij die gedachten, naar binnen? 350 jaar onderdrukt, aanpassen, dan hup de kampen in of buitenkampen, sommige werken met de Jappen mee, kortom niet anders als in die korte Duitse overheersing en dan komt het? Weer bij elkaar gedreven of juist uit elkaar gedreven, gedeporteerd en of dit nu naar Nederland is of niet? Aanpassen! De aarde van de 13e urn op De Dam is eigenlijk, niets anders als al het leed, van ons, onze voor/ouders zamen geperst! En het is ook maar de vraag of we daar niet belazerd zijn, door een rode kruis of slimmerik uit de regering, om de verhitte, teleurgestelde, verslagen, afgedropen Indo’s een plezier te doen! Een teken van de goede wil en mede leven, als ze maar de mond hielden en braaf een keer per jaar, aanwezig waren bij de grote krokodillentranen die de overheid op de kinderkopjes lieten vallen? Al vermoed ik dat hun zuinigheid, deze wel gemeende krokodillentranen opvingen in hun zakdoek! Waarna het decor afgebroken werd en zo zie ik dan waar mijn familie begraven ligt! Allemaal zamen geperst in dat kikkerland, heel vaak bij familie leden, zonder dat ze dit wisten, laat staan? hadden kunnen voorspellen, hoe wreed het lot viel voor hen en daarmee de vraag? Erkenning? Wanneer, waar en hoe? Daar in dat gat in de grond of verbrand in de oven, zodat slechts as overbleef en je maar niet wou denken, dat ook daar je misschien belazerd werd, omdat die as in de urn, wel van de buurman kon wezen of van een Japanner, die om welke reden dan ook, in Nederland beland was net als jij? Terwijl hij niet hoefde of gedwongen was? Terwijl de schep met as tegen de urn stootte, de medewerker vloekte en dacht wat maakt het nog uit? Niemand die het ziet, niemand die er achter komt? En zo geschiede, zo als alles in de geschiedenis geschiede of je het leuk vond of niet? Maar kamerolifantjes dat is toch wel de grootste straf, als je door hen geen erkenning krijgt, geen Eer, soldij, oorlogsschade of erfrecht, dat je zo’n plaatsje op één kerkhof krijgt en soms je as uitgestrooid word in je geboorte land? Nu ondenkbaar door het virus? Want als of het niet genoeg was dat je in dit kikker land verrekte, weten we gelukkig dat de geest overwint, bij dit laatste heb ik ook mijn twijfels, want volgens mijn is deze tekst door Nederlanders uitgevonden? Opdat ze niet tot uitbetalen hoeven over te gaan? Nu ben ik eigenlijk aan het wachten, dat ze aan de doden niet zullen vragen, om een stukje op te schuiven? Want ik heb al zoveel rare dingen gehoord!

Om het verleden te omarmen, contact te maken met het heden, daar gaat soms een of meerdere mensen leven overheen, voor mij zelf een slepende kwestie van 70 jaar! Door één kranten artikel op Facebook geplaatst door Micheal Meyer, waar de naam die ik al jaren onderzoek Prud’homme de Lodder, door de emigratie, was afgekort, tot “Prud’homme” kwam ik uit bij Ferry! die de knappe leeftijd heeft van 91 jaar, nu was ik jaren geleden al, via de USA Jeannette Abila tegen gekomen, die ook naar haar familie leden op zoek was, nog vage herinnering had aan Tiel in Nederland en daar was het dan bij gebleven, ook door dit onderzoek, zij kwam in contact met diverse familieleden in Nederland en mede door het kranten bericht, kon zij net als ik, bellen via Skype en zo stapte we in het heden, ik hoef U de ontroering niet te onthouden, allemaal kinderen uit het grote zwijgen! Waar “Willem de Zwijger” jaloers op zou wezen, de Erfenis uit de “Indische Kwestie 2.0” een familie band! voor haar zo dicht bij, voor mij via mijn tante Emmy, de zus van mijn moeder, die volgens Ferry zo lekker kon koken en? die ik misschien als peuter in Amsterdam heb ontmoet? Dit laatste blijft een veronderstelling en heb ik eigenlijk in gedachte om het “gemis,”, draaglijk te maken! Daarom is mijn vreugde nu zo euforische, dat dat ene bericht zo’n effect zou krijgen, Omdat een vlucht uit Indonesië die een zo’n lange “staart” kreeg!

Al was het linksom, al was het rechtsom? Als je eenmaal in de juiste spiraal komt of wel de achtbaan van het leven? Dan zie je het verleden tot leven komen, van uit een een raadsel goed beantwoorden, beland ik op je tijd line en tot mijn verbazing, verre familie namen, kinderen, van kinderen, achter of achter-achter neven en nichten, daar belanden waar mijn stamboom het niet meer wist? als het waren sta ik op een keerpunt! Waar ik het verleden passeer en en stap in het “nu” kan gaan zetten, het zou een ijdele gedachte wezen, om de weg van de toekomst in te kunnen slaan, ook al is de verleiding groot, gewaagd, ik zou het moment van”nu” voorbij razen? Ik zo de doden te kort doen en zij die in dat niemandsland verkeren en dit slechts bij tijd en wijlen beseffen, zij uit die schemer wereld, waar het grote “zwijgen” één eindeloze schreeuw werd!

Lang, lang geleden werd je terug gevonden, tussen alle mottenballen, dat moet ook wel! je werd niet oud, in 1956 was je bezweken, aan de vernedering ondergaan, nadat je Indonesië werd uit geschopt! Daar was je een goed ondernemer en je dacht dat doe ik in Nederland ook wel even! Je leven werd getorpedeerd, regels, eisen gesteld er werd niet naar je bewezen, kunnen gekeken, niet naar jou als mens en dit laatste brak je, je nek! Ook je gezin kon het niet meer volgen, ook zij probeerde wat en moesten, zoveel water bij de wijn doen, dat de fles? Het label “Wijn” niet meer mocht en kon dragen! En na ik nu vernam zit je zoon 91 jaar jong in een tehuis voor Indo’s, ja dat is wat? Verbazing? Je bent daar met afstammelingen van Javaanse emigranten uit Suriname! Daar ooit heen gegaan om brood op de plank te krijgen, na de spanningen in dat land, gevlucht naar Nederland en nu samen in een te huis, hoe het lot zo kan spelen! Zo via een kranten bericht, stap ik per telefoon je kamer binnen! oom Ferry, het klikt gelijk, je hebt me veel! te vertellen, je kent mijn tante Emmy, ze kon zo lekker koken! Wat heb ik toch weer gemist! Je hebt bij hen even gewoond, in die jaren 1950, toen iedereen een beetje verdwaald in Nederland rond liep? En zich afvroeg, wie heeft het nog overleefd? Nu wisselen we foto’s uit, je vertelde me leuke en ernstige dingen, zo nieuw, zo anders, zo fijn en we hebben zo gelachen, over hoe? vertel je iemand? Dat als je met een Indo huwd ? Een Indo kindje krijgt! Dat dat nooit meer kan veranderen en dat is een grap, die ons Indo’s doet lachen, alleen zo kunnen we even alles vergeten? Maar te gelijker tijd denken we aan jullie allemaal, die deze weg zijn gegaan, ik heb een oom er bij!

In het Surinaamse familie blad, kwam ik negen jaar geleden, bij toeval? Een kreet tegen? Wie weet er iets over mijn moeder? “Elise” ? Wie kan iets over haar vertellen, alleen door de achternaam Glans, wist ik wie er bedoeld werd? En schreef gelijk? Ik weet iets! Bij het verzenden ging er iets mis? Ik kon de link van de site niet meer vinden, was zo op gewonden, dat alles mis ging, waar het fout kon gaan? Vorig jaar, door het onderzoek kwam ik weer uit bij de naam Glans en aanverwanten en zo ook bij de spannende familie geschiedenis uit Suriname, pas toen begreep ik dat mijn in 1933 overleden tante Elisa gehuwd was met Glans en dat deze vraagsteller? Niemand minder was als mijn neef Freddy, die zo bij het bestuderen familie geschiedenis! Dat hij op 4 jarige leeftijd van zijn moeder werd beroofd en 9 jaar later in één of meerdere Jappen kampen verdween, na de oorlog naar Suriname en Nederland als sportleraar werkzaam was, had ik begrepen, vele huwelijken, die zijn verscheurde kind en jeugd, niet overleefde, ook al is hij nu 91 jaar, helder van geest! Zijn dochter benaderde mij via Skype kregen we dan een verbinding, nee veel kon ik niet vertellen over zijn moeder, wel kon ik hem hopelijk, blij maken met foto’s, waar hij misschien zijn moeder beter in herkent, ook een van zijn vader, met aanvullende kranten berichten, nu had ik natuurlijk gehoopt dat hij mijn moeder kende? Had ontmoet? Andere broers en zussen van zijn moeder kende hij wel, al die jaren zoeken en dan op een overlevende stuiten? Dit als beloning? Mijn dag kan niet kapot, te weten dat hij daar ook nog een dochter heeft uit een ander huwelijk? Dan dat huwelijk die ik kende en zo zet ik mijn zoektocht voort in de Indische Kwestie 2.0, transparantie als leidraad!

Zo voor de herdenking? als wij herdenken? Aan wat ons is overkomen en zeker niet die slachtoffer rol? Een stempel die we in Nederland vaak op gespeld kregen? In plaats van een medaille, al doen ze nu hun best 75 jaar later, voor de kinderen geboren na December 1949 is de erkenning altijd uit gebleven, als of hun lijden met gom tot het verleden werd gewist! Hopende dat tijd de schade zou helen? Bij mij gebeurt het tegenovergestelde, het verdriet maakt zich meester, als ik al die namen en foto’s zie? Die hulp kreten lees, die uit kelen klinken, soms galmen en de vooral niet? gesproken woorden, woorden die bleven steken, achter in die kelen, terwijl de ogen zich vullen met tranen? Die door angst gebalde vuisten, die Verrekte onmacht, want je mocht toch niet klagen? met al de kansen , die je geboden werden? Terwijl nu zeventig jaar later, ik jullie ontmoet, jullie eindelijk mag omhelzen, wel in gebeeld, natuurlijk, mijn echte ware familie en zo stroomt even die warmte binnen in me, ga ik terug in mijn moederschoot, terwijl de oorlog aan mij voorbij ging, beschermd door vruchtwater, Jullie foto’s soms trots! Soms verbaast, die opa’s en Oma’s gelaten kijkende, op die foto’s uit een pension, waar alleen de kinderen onbezorgd hun weg konden vinden, tijdelijk ontheven, van wat was gebeurd, verbeurd, verkracht en in een doofpot zou belanden, ontkenning! Alles dat? waar geen familie om vraagt, verlegen zit!

Boekhandel van Hoorn onder aan de Waal in Nijmegen, verhuist naar de binnenstad, zijn uitbater een échte Hollandse kerel, blond en blauwen ogen, die je diep aankeken, om te weten wat je zocht? Misschien wel om te kijken of hij een duur antieke verzameling kon slijten, zijn pand keurig onderhouden, naar binnen door die dikke deur, goed in de verf, het glansde je te gemoed, nog niet te spreken van de blinkende brievengleuf van koper, binnen werd slechts zacht gesproken en mij ogen zochten, soms kocht ik een boek en verdween, weer net zo snel, schichtig en de stad slokte me op! En zo vroeg hij me wat zoek je dan? Ik bleef het juiste antwoord schuldig, terwijl ik twintig jaar later een alchemist werd genoemd en nu al jaren, doden opgraaf, foto’s verzamel, namen verslind en ze een plaats geef? Data en geboorte plaatsen zoek, tegenwoordig worden foto’s openbaar? Met een schreeuw? “Help” herken mij of iemand? Geef me een plaats in die geschiedenis, die is verzwegen? Verdonkeremaand, verloren express en niet alleen uit schaamte? Maar schaamteloos, onbehoorlijk vals? Terwijl ik in Amstelveen in de oude Kerkstraat bij opa en oma ben, terwijl ik verwees en beduusd was, angst? Terdege angst die elke WEES en nog weeskind moet worden herkent? Waar een gat ontstaat in zijn hoofd? In zijn geheugen, als of een wurm zijn schedel leeg vreet! En als dank een hoop stront van samengeperste, leegte achterlaat, waar je niet op uitglijden kan? Alhoewel die buil op je achterhoofd pijn doet, bij je poging een einde te maken aan die lege ellende, die ik op wou vullen met boeken, terwijl ik vaak de woorden niet begreep? En soms nog, want ik kwam met andere klanken, ik begreep niet veel? Zelfs het eten niet, terwijl ik als kind opgeblazen was, van de honger, een luchtballon zonder touw, zonder lint, wel later een lindworm er achter latende in de WC pot, gedrapeerd, bleekjes opgerold en zo snapte ik dat ik de waarheid van mijn zoeken, nooit hier kon vinden, ik had de tijd niet mee of was te laat en alle boeken waren al voor mijn neus gekaapt? Of ik wist gewoon niet hoe? Net als dat liedje? Van wie weet ik niet meer? Wie het weet mag het zeggen? Ik was er niet mee geholpen? Maar nu help ik anderen en het leven krijgt kleur, terwijl die leegte blijft, maar ik me inbeeld het verloren paradijs gevonden te hebben en denk aan die Babou gisteren op TV en haar mooie gedachten, haar bezorgdheid en haar proberen te begrijpen van verschillenden werelden en niemand die echt vroeg wat zij nu dacht in een wereld van beterweters en nog steeds? Is die ziekte niet overwonnen en veel erger? Ik ben er ook door aangestoken, het virus draait om die leegte heen, die babou haar leven begon ook al niet best? Terwijl het best had moeten wezen en toch? Wij werden en waren wezen, als een vloek, terwijl dat gat, die leegte, de holle leegtes , vele woorden en letters in en uit kraamde en dat terwijl de ooievaar nog lang niet gesignaleerd was, omdat hier sneeuw was en mijn leegte nog daar! Zo droom ik nu van één Babou, ook dat was een bittere pil, of natte droom, want zij huwde mijn vader, die ophield, mijn vader te zijn, mij bleef die leegte, zo leeg, dat zelfs na 70 jaar, de erkenning nog niets uit hun strot kan komen en mijn moeder, voor niets leed? Met al die anderen, net als wij de 2e generatie, daar of hier geboren of ook neer gepleurd in een kinderhuis of kamp, pension of noodwoning, waar je noodgedwongen je bek dicht hield tot later? Nu!

12 Juni 2020 kreeg ik dit bericht, terwijl ik in 1956 in de Van Nispenstraat op school zat, net om de hoek, van dit kerkhof, tot mijn 12 liep ik altijd rechts uit school, naar de dichtstbijzijnde bushalte, dit hing van de dag of tijd af! Of als ik bij vrienden langs ging, die in de buurt van het badhuis woonden? Dan kwam ik lang het kerkhof op! Aan de overkant, als eerste had ik dat zo geleerd en die enkele keer dat ik langs dat hekwerk liep, dan bekroop me altijd een onbehaaglijk gevoel? Die kerkhof heg, donkergroen, het hele jaar door! Het kwam ook door die honden drollen, waar je overheen moest stappen en het stonk er naar pis, ooit in een baldadige bui, tot net over de drempel van de ingang geweest, als held op sokken, misschien met mijn vriendje Jan Vogelzang, of Freddy, zijn vader had een cafe aan de zelfde weg! Misschien wel met Kees Ten Have, maar wat moest ik daar zoeken? Kwam hier toch niet vandaan? En zo kwam ik weer achter de familie van mijn oma, zij was geboren in Nederlands-Indie uit een Inlandse vrouw Atjimah, wanneer zij geboren was en waar? Weten we niet en wanneer ze dood ging ook niet? En wie haar ouders en overgroot ouders waren, weten we ook niet? Wel weten we wie haar man was, broer, zussen en wie zijn vader, maar ook dan! word het zoeken, wel weet ik, dat zijn familie in het leger van Napoléon vocht, tot op de dag dat deze bij Waterloo ten onderging! Deserteurs werden ze en moesten vluchten, zo als vluchtelingen nu eenmaal doen! En met die vlucht, krijg je gratis angst? op ontdekking en zo zien we in documenten, steeds weer andere data’s en natuurlijk die zelfde namen, want vroeger kreeg je de naam van je voorvader, vader, oom of neef en de meiden natuurlijk van moeders kant. Zo dat je snel het overzicht kwijtraakt! Wie wat waar en hoe? Had ik maar geweten dat zij daar lag, het arme mens, dan had ik bij haar graf kunnen zitten! Dan had ik iemand om mee te praten gehad, in die tijden dat ik doelloos door Nijmegen liep of kattenkwaad uitvrat, van verveling of mijn onvrede, waar niemand iets aan kon doen en ik nog minder! Dat is de straf van ieder kind, als je van je moeder weg word gerukt, met een vliegtuig op Schiphol gezet, dan in Amsterdam en uiteindelijk, ook daar op moet rotten, je als een aapje in een kooi, braaf wacht, op de dag dat je weg mag! Met die bruine koffer, die brief? Waar “niet” mijn tante Marchant in stond, nog al die andere mis gelopen mensen, familieleden? Die het zelf ook niet begrepen of wisten, want als kind denk je al snel dat je de enige bent? Gelukkig had mijn tante dat allemaal achter de rug! Misschien had ze me kunnen troosten want uiteindelijk wist zij als geen ander, wat voor mij als halve « wees » nog moest komen, gaan en zo bleek dat het woord « wees » generatie op generatie gedrukt! Op ons, mijn opa, was vroeg wees, zijn vrouw was vroeg wees, zo als haar familie wezen waren in Breda en later Veenhuizen, hoe ze in Breda kwamen, zoeken we nog even uit, want waar waren hun ouders? En wie vroeg belangstellend naar ze in de veenkolonie, terwijl andere familie naar Nederlands-Indië vertrok en zo kwam ik de naam in England tegen en in Amerika, want wat U niet weet? De naam Marchant met een T komt minder voor!als met een D! Zo zie je dat zelfs als wees en weeshuis kind nog een hoop kan leren, dit laatste zeg ik vooral, voor al die arme drommels, die daar nog in moeten en ik zie ze al voor me! Hoofdjes vol van wanhoop, tranen die rollen en de vraag? Wat heb ik verkeerd gedaan? En veel erger? Waarom kom ik van die gedachte nooit af? Waarom kon ik niet gewoon, naast die grafzerk zitten treuren, om mijn tante die dood was? Zo als elk kind? Kon ik misschien paardebloemen plukken? Of bloemen bij de kraam jatten, stiekem natuurlijk? Of gewoon een mooie bos kopen of een hele kar in eens, van die arme man die ik altijd zag, bij de Daalseweg, waar ik zijn kar een paar keer helemaal leeg kocht opdat hij lekker naar huis kom gaan, een bakje koffie drinken of als hij een gezin had, bij hen wezen en anders gewoon één lekkere dikke boterham met extra beleg, want soms word je blij? Als je erkent word, even die last van je schouders word genomen en dan wist ik dat hij altijd uit keek naar me? Of? In de hoop dat ik weer zijn hele vracht zou kopen? Als geen ander weet ik van die hoop? Die wens, diep van binnen, warmte! Dat weet een Wees maar al te goed!

Geschiedenis zit in de genen, geschied vervalsingen in de boeken op school, geen haan die kraaide? Waarom zou je twijfels hebben over de school, waar op je zat, aan je meester of juffrouw, later de krant, tv en die duizenden boeken die werden geschreven, nu 70 – 75 jaar later zien we de gatenkaas! Het collectief moedwillig geheugen verlies, die jammer genoeg nog steeds goed gepraat word, door vooral, oude fouten ambtenaren en politieke starheid! En alles wat subsidie vreet en nog steeds mee doet aan het niet bijstellen, hoe het werkelijk was! Mijn oma en haar overgrootmoeder zijn daar een voorbeeld van, net als mijn andere overgrootmoeder, in een stamboom weergave zie je lege gaten, als of daar niets plaats gevonden heeft, als of de wereld daar niet leefde, terwijl in de geschiedenisboeken, van veldslagen verslag word gedaan! Het uitmoorden van koningen, koninginnen en hele koninkrijken in de archipel en daarmee hele volksstammen en of dat? Niet genoeg was? Ze werden totaal genegeerd, ze werden verbannen van elk recht, er bestaat geen documenten waar hun namen aan kleefde? Miljoenen mensen hielden op! Als mens door de tijd te gaan? Die “Untermenschen” een uitdrukking die eeuw later zo populair zou worden! De Nederlands-Indie bevolking, die naar Nederlands begrippen primitief was, ondergeschikt, voorbestemd, het zwijgen, voor altijd opgelegd, koninkrijken onder de voet gelopen, vertrapt, de bestaande adel tot de bedelstaf gebracht en slechts de goed gezinde, mochten blijven bestaan! Dus slechts van een enkeling, goed gezind aan Nederland, bestaat zijn afkomst nog op papier! De rest ter dood veroordeeld in eeuwigheid? Alleen een foto of tekeningen, schilderijen of geschiedschrijving van hoe geweldig het Nederlands leger was, beschreven deze mensen? Soms met hun echte namen of spugende gal over ze uit! Ons werd op school geleerd? Dat we daar trots op moesten wezen! Wij moesten trots zijn, om volksstammen, verwoest en verbannen te hebben! Van elk mens onwaardig bestaan? Meer hoef ik niet te zeggen, nadat ik uit dat land moest vertrekken, als een van de zo velen, waarna, mijn familie onderzoek, naar mijn moeder, van haar oma’s kant, de leegte voor zich laat spreken en de namen niet verder kwam als “de Inlandse vrouw” Mina of “de Inlandse vrouw” Atjimah, die natuurlijk? Zo uit het niets geboren werden! Zo rond 1830 ! Zo moet je wel een vloek uitroepen over de Indo, Indo-Chinese, Molukkers of andere groepen daar geboren! 75 jaar later kunnen wij herdenken tot ongeveer 1830! Terwijl het binnen in ons? Anders voelt!

Het is pas geleden, dat ik weer contact kreeg met dat onbekende verleden en een oude dame 92 jaar, met haar zoon wat foto’s uit gewisseld, want ook aan de andere kant was weinig bekend, dit is wat een oorlog doet al sprak men over vrede in het thuisland! En ging mijn oom met zijn nieuwe vrouw van Nederlands -Indie naar Suriname en later naar Nederland, het verhaal is erg in gewikkeld en nu pas heb ik namen op een rij? Gelukkig heeft een zus via Geneanet verbeteringen aangebracht, maar met dat zoeken, ontdekte ik veel verborgen leed, las ik de pijn en ook, die zoektocht, die abrupt werden af gebroken omdat het noodlot, toesloeg, zoals bij onze voor ouders! Terwijl we gisteren herdachten, ieder op zijn manier, maar de vrede nog niet uitbundig kunnen vieren, daarvoor is ons verleden te lang ontkend! Misschien zijn er enkele die later geboren werden, die geen weet hebben? Het anders ervaren? Zo als mijn dochter vraagt? Papa waar komt die onrust in me vandaan? En dan kun je alleen maar! Vertellen, opdat het een plaats krijgt, zoals nu mijn familie plaats krijgt in de geschiedenis, al was het alleen maar in die van mij! Op dat ik plaats krijg in “mijn” familie waar ik uit weg werd gerukt, toen Nederland al 7 jaar vrede vierde in vredes tijd!

Voor dat raam kijkend naar verdwijnende silhouete, waar slechts de afdruk bleef, voor even, je kordate schrede, omdat je met verbetenheid, weg stoof, voordat je, je zou bedenken! De tranen in jou ogen bleven verborgen, misschien waren zij het Laatste wat ik van je zag? Zo als die foto, die ik 2015 kreeg, wazig als een filter die alle pijn ver bloemde, buiten alle pijnlijke verhalen die je me vertelden voor het slapen gaan! Al je geheimen en verdriet, maar ook je hoop! En is deze belofte door mij aan jou? Dat ik 68 jaar, drie maanden en één dag! Je waren gezicht mocht zien! Als was het een ver familielid, die de foto bewerkte en jou tot leven bracht, springlevend! Je ogen zijn die van, mijn eerste vrouw, waar ik smoorverliefd op werd, ik kon zwemmen van geluk, als ik haar aan keek? Nu weet ik waarom? Maar ook waarom zij mijn ex zou worden, zo maakt deze foto zoveel duidelijk ? Waarom mijn ogen steeds van kleur veranderde, bij zonlicht, ochtend, middag of avond, had ik je foto zo gekregen in 1982? Dan had ik je vast wel herkend? Dan had ik je niet van schrik in mijn zak hoeven doen! En stiekum weer te voorschijn halen, vol verbazing? Deze dag is alles anders? Deze dag kan niet meer stuk, al lig jij ergens in honderd duizenden stukken en met de tijd tot stof vermalen, het is een eer je zoon te zijn! Wat mensen ook zeiden of zeggen! Jij bent mijn echte moeder!

Verzachtende foto’s die me een inkijk geven, in wat ik gemist heb, een ander leven, vol met zijn geheimen, waar de palmbladeren van schrik, gelijk stil gaan hangen, uit schaamte omdat niemand in, gegrepen heeft, waarin geen enkele vijand, tot bezinning kon komen! Op hield met dat leed, van spleetoog, tot eigen landgenoten of bezetters en de eigen landgenoten deden het nog eens langzaam over en de bezetter ook! Tot het schip de haven ontvluchte! Het gepraat verstomde, en de golven het heft, in handen namen voort gestuwd door de zware diezel motoren en zo af en toe, tussen door, de blauwe lucht één witte vlek, dé albatros of zwart één kraai en de haan kraaide bij aankomst, alleen was het een straat verder, van dat afgedankte hotel, waar jullie werden gedropt, als haringen in een ton, waar in de donkere, toe gewezen kamers, s’nachts de verschrikkingen, zich herhaalde, waar vingers graaide naar je geslachtsdelen, borsten, alle rondingen en gaten, die werden gevuld, betast, verkracht, maar je was dapper, je klaagde niet, gingen die angsten maar weg? Kwam het ochtend licht maar! Als verlossing en de warme thee de geleden pijn verzachten, terwijl je tanden krampachtig op elkaar bleven en je gezicht een glimlachje toverde? Als of er niets gebeurd was! En dat zie ik, als ik naar die foto’s kijk, naar foto’s van al die vluchtelingen uit Nederlands-Indie en later Indonesië en bij deze laatste groep, ik zie die lach van wanhoop nog, toen jullie of die anderen, naar me keken! Weg geslagen die hoop, te mogen blijven in je geboorte land en de vraag wat nu? En daar tussen? Die verspilden jaren, geaccepteerd te worden in je eigen land en daar stond je, dun gekleed voor de tijd van het jaar, een nummer om je nek! Een puppy had het beter, die werd liefdevol vast gepakt en jullie? Moesten troosten in jullie eigen verdriet, terwijl de haan langzaam zijn bek hield !

Ja wist jij veel? Ik nog minder! Las je vraag? Over je moeder, wie wist er wat van haar? Nou je hebt geluk, ik heb een foto van haar en bij toeval, een toen ze verloofde en je vader er bij, eigenlijk weet ik ook niet veel over haar zelf, wel begrijp ik wat daar ongeveer is gebeurd! Zelfs begrijp ik jou vraag zo goed, als je met een been deze wereld verlaat? En ik vertelde al ik schreef je gelijk, maar toen, ik snap het, waren je gedachten elders, want die hoop had je al op gegeven? Iemand heeft met je ex gepraat, ze is 93 jaar en kordaat, dat zal ze wel moeten wezen, begreep ik uit je levensloop! En ze wil me graag ontmoeten! Me zien! Ze vroeg naar mijn kinderen en in drie dagen, heb ik met heel veel hulp, je hele familie bij elkaar geveegd! Niet op een hoop? Nee netjes gerangschikt, hier en daar een foto! En natuurlijk hoop ik dat er meer komen, want ik zag namen, van mensen, die ook willen weten hoe het nu zat? Kinderen zonder ouders, vaders of moeders of op gegroeid net als jij bij een tweede vrouw van je vader! En ja dat is anders, dat voelt anders en naarmate je ouder wordt, dan komt die drang, die oerdrift van het willen weten! Dus ik hoop dat iemand je dit kn voor lezen of misschien, kun je het zelf, misschien een verpleger? Of misschien schuift net de deksel van de kist boven je hoofd en is het pikkedonker! Weet klinkt minder fraai Freddy, ook mijn geest slaat vaak op hol! Alleen zo kan ik het gemis verdragen, omdat ik je nooit heb mogen omarmen, nog je familie mocht kennen, ook mij ontnamen ze alles en gaven iets anders en daar moest je het dan mee doen, ook al spartelde je tegen en dit laatste doet me denken aan een vis, aan een haak, als je die uit het water trekt, natuurlijk niet te snel? Anders ben je die vis weer kwijt? Net zo kwijt als onze ouders, jij had nog je pa, jullie kwamen ook vroeg naar Nederland, terwijl mijn moeder de pleuris zooi probeerde te vergeten, dat mens was net gehuwd met mijn pa! Dat was niets en werd ook niets, dus misschien maar goed, dat je weg ging in 1947 naar Amsterdam en Suriname en weer terug, ben trots op je neef, it is maar, dat je het weet! Weet dat ik »onze » hele familie bij elkaar gevonden heb, zij « die » die kampen overleefde, zij « die » die zogenaamde vredes missies, overleefde en de onafhankelijkheid idiotie, uit elkaar gereten als of we door haaientanden verscheurd waren, weg zwommen naar een veilige haven, ik heb ze in een groot net gevangen, zo als alleen een « waterman » kan doen! Het ga je goed!

En daar werd je gevonden? Mijn onbekende neef, nu is het wachten? Zijn er nog meer verrassingen? Want tussen 1929-1931 en 1932-1933 kan veel gebeuren? Zo heeft mijn tante dus twee zonen, die worden naar haar overlijden, opgevoed door hun nieuwe stiefmoeder, te jong om te beseffen wat er gaande was! En dit vind ik terug in deze foto, waar van de vader slechts G als voornaam krijgt en de moeder A, dit kan zijn door Engels taal gebruik! De E word dan een A van Augustina! of hij kon alleen haar tweede naam onthouden, waar hij in zijn jonge leven, zich aan vast! geklampt, had? Niets is complexer als de hersens van een kind, die tot volwassen word! Dit traumatische geheugen storing, zie ik zo vaak bij ontheemde en bij mij zelf! Nog mooier? ik vind de zoon van je broer, ik lees de dramatische gebeurtenissen en betrap me het unheimische gevoel in ander mans eten te roeren! En toch steekt de euforie zijn kop op! Want ik ben blij! Blij dat een verhaal, vertelt kan worden, Die iedereen samen brengt, al is het maar voor even! Voor dat ik zelf de doodskist in duik en het te laat zou wezen voor deze familie geschiedenis! Een geschiedenis uit zo vele, die moesten vluchten uit het moederland, waar jullie vader onderofficier in de KNIL was!