““The act off killing” van Joshua Oppenheimer! Ververst het geheugen,van een neven effect! Van een niet bestaande oorlog! Waar wel verrekte veel soldaten in dood gaan en natuurlijk heelveel burgers , in het land van mijn moeder? En eigenlijk ook dat van mij? Tenminste zo heb ik het altijd gevoeld en nog steeds! Met zeven mijl laarzen belanden we in September 1965 of misschien was het iets daarvoor of zelfs er na? Bespaart is mij gebleven je lijden? En zo hoop ik, op een abrupt einde? Maar als je dan die verhalen hoort? Kon het wel eens heel anders wezen en werd je gewoon als vermist op gegeven, terwijl je misschien op gesloten was, in die gebouwen, die een hoofdrol speelde in jouw leven en zo was bij mij ook die angst, vorig jaar? Toen ik in Bandung aan kwam? Ik in oog zou staan met die moordenaar? Of moordenaars ?En misschien was het ook zo? Misschien passeerde hij me op straat, op mijn tochten in de stad of bij de in en uitgang van de kerkhoven, misschien maakte hij in de keuken van het restorant de sambal klaar? Want veel meer zal die wel niet meer kunnen? Misschien was hij wel een van die duizenden bedelaars die op een aalmoes smeekte en waarvan je niet kon zien of het echt was? Of een beroeps bedelaar?Of het was een jonge rebel, zo oud als ik en woonde hij daar in een mooi huis? Terwijl hij de rozen water gaf en ik voorbij kwam met de taxi, misschien was het zijn dochter die me s’morgen het ontbijt kwam brengen, hoe luguber kun je iets bedenken? Terwijl die kans? Helemaal niet ondenkbaar is? Gezien al die vreemde dingen in mijn daaropvolgend leven? Rest nog steeds die vraag? Waar ben je? Waar ben jij en dat kleine meisje, die oudste half broer Leopold? Van mijn echte naaste ontbreken jullie? In de aanverwante familie? Ooms en tantes? Die zijn niet te tellen? Daar ben ik de kluts kwijt! Daar moet ik soms gokken? Maar het jaar 1965 werd ik geadopteerd 20 September en hij de nieuwe vader is geboren 7 September, dus “moeder” “September” en ik weet het als de dag van gisteren, wat was het heet? Alleen in die rechtbank was het zo kil! Ik was verdrietig! Mijn nieuwe ouders blij, ik zag dat het aan hun gezichten? Maar niemand die bij mij naar binnen keek, daar waar ik weer even net zo eenzaam was als toen? In dat kinderhuis? En Toen, Je door de straat weg liep van me, Voor altijd op geslokt door de mensen massa in de verlengde Lembangweg!