1950 als het jaar van gisteren, warmte, geluiden, stortbuien, donder, opspattende modder en soms mistig, met flarden afgewisseld door een verzengende knal rode, gele zon en dat duurde dik zes maanden, voor ik begreep, dat er iets om me heen was, mijn armen, handen konden voelen, mijn ogen namen waar, namen op en kon de goede momenten al van de slechten onderscheiden, voor de rest poepte ik nog gewoon in mijn luier, dit laatste neem ik aan en dan word het gevaarlijk, mijn ogen dicht geknepen en zij gingen pas open, toen ik op Schiphol aankwam!

En zo kwam ik thuis 66 jaar later, wat een takken eind? Maar goed dat ik beenruimte gekocht had, anders was het slecht met me afgelopen, met een tussenstop in Singapore, een vlieghaven, die uit plastikbloemen bestaat, nep, onecht, maar vol vriendelijke mensen, ver Amerikaanse foto’s pose, voor bossen plastic vond ik raar? Moest daar negen uur door brengen en dat is lang, heel erg lang, veel te lang, boek een hotel op vliegveld volgende keer, maar dat lange wachten, wandelen tot je opgezette pijnlijke voeten hebt, word beloond, En binnen een uur zie je Bandung liggen, ik heb het maar niet over alle angsten die je door staat, van donderen we niet naar beneden, want je vliegt boven eilanden en zee, Bandung heeft een korte landingsbaan en terwijl je het vliegtuig uit komt, kom je thuis, als of ik zo de wieg weer in ging, de luier om? Duim in mijn mond, kinderwagen, kruipen, eerste stappen en daar stond ik te wachten op de koffers, ik had pech, de mijne kwamen als laatste uit de buik van het vliegtuig en was als laatste over gelaten aan de beambte daar, vol licht het leek we een toneelstuk?

Wat ik kwam doen? waar ik naar toe ging en hoelang, gelukkig had ik een boekje gemaakt, met foto’s en in gebroken Engels vertelde ik mijn doel? Nu was het anders? nu begrepen ze mijn missie? Ik heb zelden zulke beleefde mensen bij elkaar gezien en dit zou mijn hele verblijf zo wezen, een beleefdheid, die schaamte inhield? Schaamte voor wat mij als kind was overkomen, niet door hen? vermoedelijk hun ouders? die daar ook weer niets aankonden doen, als je als volk 350 jaar bent onderdrukt, het lont het buskruit bereikt! En zo met mijn gids en zijn vrouw, gleden we door Bandung, helemaal naar boven, vlak bij de Dago weg, de modderweg in, van een kampong, ik kwam thuis, de geluiden, de kleuren, de warmte, de mist de zon geel – rood, de deken van geborgenheid en zo viel ik in slaap!